Εύκολα ξεχώριζε στην παλιά οδό Γαλλίας 40 (μετέπειτα Χάφεζ Μουστάφα), πέρα από το άλλοτε φαρμακείο Γαλέττη, κοντά στο παράρτημα του Υπουργείου των Βακφ, αριστερά των ανερχομένων προς το Ρας ελ Τιν.

Γράφει ο Ν. Νικηταρίδης, ερευνητής της ιστορίας των Αιγυπτιωτών

Το σαχνίσι του – ο σκεπαστός εξώστης του με γύρω τζάμια – προεξείχε από τα διπλανά σπίτια. Τρεις όροφοι, κτισμένο με τουρκικό στυλ, σαν εκείνα που ονόμαζαν βακελλέδες τουρκικά και φοντάκια φραγκικά. Σε τέτοιους μάλιστα βακελλέδες του Φραγκομαχαλά διέμεναν οι Κόνσολοι της Κύπρου και της Κρήτης.

Ο αλεξανδρινός αυτός βακελλές ήταν ιστορικός για τους Αιγυπτιώτες. Ανήκε στην οικογένεια Τοσίτσα, που ένα χοτζέτι του 1821 την ονόμαζε «πρώτη στο βασιλικό γένος των Ρωμιών». Το σπίτι κτίστηκε τουλάχιστον στα 1763 και εκεί το 1833 ο Τοσίτσας εγκατέστησε το πρώτο Ελληνικό Προξενείο της Αλεξάνδρειας. Στο πρώτο πάτωμα τα προξενικά γραφεία, στο δεύτερο η διαμονή του Προξένου. Στο ισόγειο η φυλακή.

Οι προπάτορες Αιγυπτιώτες θυμούνταν με ιδιαίτερη συγκίνηση και υπερηφάνεια με τι ενθουσιασμό υψώθηκε το 1833 η ελληνική σημαία, αλλά και με τι θλίψη 20 χρόνια μετά στον Κριμαϊκό Πόλεμο υπεστάλη όταν διατάχθηκε ο Τοσίτσας να εγκαταλείψει την πόλη γιατί οι διπλωματικές σχέσεις Ελλάδος και Υψηλής Πύλης είχαν διακοπεί. Έφυγε λοιπόν, και άφησε πίσω επιτετραμμένο τον Ιβάν.

Το βακουφικό αυτό σπίτι, για το οποίο πλήρωνε 600 γρόσια ετησίως, μη μπορώντας να το πουλήσει το άφησε ως «δωρεά» στον φίλο του Σωτήρη, ο οποίος το πούλησε αντί 5.500 ταλλήρων στον Αλέξανδρο Γεωργιάδη. Του κτιρίου παράμεινε η επικαρπία ως το 1957 στην εγγονή του Γεωργιάδη, Ειρήνη Θεοδώρου Μοσχονά, η οποία κατόπιν 20ετούς δίκης παρεχώρησε τα δικαιώματα της έναντι αποζημίωσης στη γνωστή αλεξανδρινή οικογένεια Αμπουχέφ, ιδιοκτήτρια του κτιρίου ως Βακφ.

Στα 1963 είχε αποφασιστεί να γκρεμιστεί, μα η πράξη αποσοβήθηκε. Και στις 22/2/1974 ο Γενικός Πρόξενος Χ. Παπαδόπουλος προέβη στα ανεπίσημα αποκαλυπτήρια της αναμνηστικής πλάκας που με φροντίδα του εντοιχίστηκε στο πρώτο Ελληνικό Προξενείο Αλεξανδρείας (1833-1853). Το προξενείο κατόπιν άλλαξε πολλές τοποθεσίες : Στην πλατεία Προξένων, στην οδό Γερμανίας, στην οδό Ροζέττης, στην οδό Πτολεμαίων και σήμερα στο Σάτμπυ. Ο εκ των Ναζίρηδων της οικογένειας Αμπουχέφ, Μωχάμεντ Σολιμάν, ευγενώς είχε δεχθεί την τοποθέτηση της πλάκας που είχε φιλοτεχνηθεί από τον Οίκο Μαρμάρων Μηλοπούλου & Σίας υπό την εποπτεία του καλλιτέχνη Μπα και έγραφε στα ελληνικά και αραβικά τα εξής:

«Εν έτει 1833, εγείρας 1249, ηγεμονεύοντος Αιγύπτου Μωχάμεντ Άλυ και βασιλεύοντος εν Ελλάδι Όθωνος εγκατεστάθη ώδε το Πρώτον Ελληνικόν Προξενείον υπό του Μιχαήλ Τοσίτσα. Όθεν, το 1973 επί 140η επετείω, ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος κ. Χαράλαμπος Γ. Παπαδόπουλος ενετοίχισε την αναμνηστικήν ταύτην πλάκα».

Πηγές: «Ταχυδρόμος», Αλεξάνδρεια 12/4/1963, 20/4/1971, 11/2/1973, 12/2/1973, 13/2/1973, 23/2/1974, 17/10/1975

Αρέσει σε %d bloggers: