Ν. Νικηταρίδης: Πως «βαπτίσθηκε» η Αιγυπτιακή πρωτεύουσα «Κάιρο»

Σύμφωνα με άρθρο του Γεράρδου Rohlfs που είδε το φως στα 1875, στους φελάχους και στους λοιπούς ιθαγενείς Αιγυπτίους το όνομα «Κάιρο» δεν είναι γνωστό. Γι΄ αυτούς η πρωτεύουσα είναι «Μασρ» ή «Μισρ», λέξη η οποία κατά τις επί του αντικειμένου αυτού σημειώσεις του Wertzstein είναι το παραδεδεγμένο σε όλη τη χώρα όνομα που αναλογεί στο «Μισραΐμ» της Παλαιάς Διαθήκης.

Γράφει ο Ν. Νικηταρίδης

Η δε απόδοση του ονόματος αυτού στην κυριότερη πόλη της επικράτειας δεν είναι κάτι νέο στη γεωγραφική ονοματολογία των Αράβων και των λοιπών αρχαίων φυλών, παρότι κατά τον Rohlfs το εναντίον συμβαίνει συνεχώς στα νεότερα χρόνια. Έτσι για παράδειγμα διάφορα έθνη καλούν την Τουρκική Αυτοκρατορία «Σταμπούλ» από το όνομα της πρωτεύουσας της, ενώ η Ρωσία στην Ανατολή είναι γνωστή υπό το όνομα «Μόσχα», όνομα της καθέδρας της.

Το σημερινό Κάιρο κατά τον Wertzstein κείται επί της θέσεως αρχαίας πόλεως κτισθείσας από τους Πτολεμαίους, η οποία έφερε το όνομα «Ηγήρα-Βαβυλών». Το 19 έτος της Εγίρας η πόλη αυτή πολιορκήθηκε από τον Στρατηγό του Χαλίφη Ομάρ, Αμρ ελ Άση, ο οποίος έστησε τη σκηνή του προς βορρά της πόλης, με αποτέλεσμα να γίνει γρήγορα το κέντρο πολυάριθμων σκηνών, οικημάτων και παραπηγμάτων.

Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα έλαβε μεγάλη έκταση και ονομάστηκε Ελ-φο-ςάτ (ήτοι σκηνή). Μετά 300 έτη (το 339 της Εγίρας) όταν η Αίγυπτος καταλήφθηκε από τον Γκοχάλ, αρχηγό των επιδρομέων της δυτικής Αφρικής, το όνομα του Ελ-φοστάτ αντικαταστάθηκε με το όνομα Ελ-Καχίρα, από το οποίο παράχθηκε η νεότερη ονομασία Κάιρο.

Επιπλέον, την αρχή του οφείλει το όνομα στις περιστάσεις που συνόδευσαν την πολιορκία και την κατάληψη της πόλεως, διότι ο Γκοχάλ έφερε το στρατό του εκτός των οχυρωμάτων της πόλης και έτσι το σύνολο των σκηνών και παραπηγμάτων μεταβλήθηκε σε στρατόπεδο γνωστό με το όνομα Ελ-Καχίρα, ήτοι «ο κατακτητής», όνομα που ακολούθως δόθηκε σε όλη την πρωτεύουσα.

Έτσι, τα διάφορα τμήματα του Καΐρου διακρίνονταν με τα ονόματα Ελ-φοστάτ, Μασρ και Μισρ. Στα δημόσια έγγραφα βρίσκουμε την πόλη να καλείται Καχίρα Μασρ (Κάιρον της Αιγύπτου), ενώ ο κοινός όχλος μένει πιστός στο αρχικό όνομα Ελ-Μασρ που αποτελεί την κατ΄ εξοχήν Αίγυπτο.

Πηγή: «Ημερήσια Νέα», Αλεξάνδρεια 29-10/8/1875

Στη φωτογραφία το παλαιό Κάιρο στα 1880 με το φακό του Zangaki