Tάντα: H ιστορική πρώτη Θεία Λειτουργία στην Υπαπαντή από τον Πατριάρχη Θεόδωρο (Videos /Photos)

Ανάμεσα στο Κάιρο και την Αλεξάνδρεια, βρίσκεται η πόλη της Τάντα, η πέμπτη πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή της Αιγύπτου.

Φημισμένη για τα εκκοκκιστήρια της και τα εργαστήρια με τα παραδοσιακά ανατολίτικα γλυκά, προσέλκυε τέλη του 19ου και αρχές του 20ου αιώνα χιλιάδες εργατών από όλο τον κόσμο. Ανάμεσά τους και Έλληνες που αναζητούσαν να βρουν ένα τόπο φιλόξενο για να χτίσουν το καινούργιο τους σπιτικό.

Αποστολή στην Τάντα: Κάτια Τσιμπλάκη

Σήμερα η οικονομική δραστηριότητα της πόλης φθίνει. Είναι όμως γνωστή στα πέρατα του κόσμου για και το προσκύνημα του Σάγιεντ Ελ Μπαντάουι που προσελκύει ετησίως περίπου 3 εκατ. Προσκυνητές και είναι τόσο δημοφιλές και καθιερωμένο στη θρησκευτική συνείδηση των Mουσουλμάνων σαν την Παναγία της Τήνου των Χριστιανών.

Εκεί κοντά βρίσκεται και ένα άλλο προσκύνημα, όχι τόσο γνωστό στο ευρύ κοινό, η Ορθόδοξη Παναγία της Υπαπαντής του Χριστού, αδιάψευστο τεκμήριο της πάλαι ποτέ λαμπρής παρουσίας του Ελληνισμού στην βιομηχανική αυτή πόλη της Αιγύπτου.

Αυτή την εκκλησιά η οποία ανεγέρθηκε τα πρώτα χρόνια ίδρυσης της Ελληνικής Κοινότητας Τάντας, αποκαθιστά η Ελληνική Κοινότητα Καΐρου. Έργο το οποίο φροντίζει για την αποκατάστασή του η Εφορεία Ναών και Συγχωνευθεισών Κοινοτήτων που εργάζεται ακατάπαυστα υπό το βλέμμα της Γ.Γ κ. Χρυσάνθης Σκουφαρίδου η οποία είναι και προϊσταμένη της.

Στις 31 Ιανουαρίου 2020, μετά από πέντε χρόνια άνοιξε τις πύλες της για τους Έλληνες Ορθοδόξους ο Πατριάρχης Θεόδωρος τέλεσε τη Θεία Λειτουργία, πλαισιούμενος από τον Μητροπολίτη Ερμουπόλεως (Τάντα) Νικόλαο και τον Πατριαρχικό Επίτροπο Καΐρου τον Μητροπολίτη Μέμφιδος κ. Νικόδημο.

Πιστοί όλων των ηλικιών μα κυρίως νέοι κρατώντας από το χέρι τους γέροντες και αγκαλιά τα βρέφη τους, ήρθαν για να δουν το άνοιγμα της Εκκλησιάς και να πάρουν την ευλογία του Πατριάρχη Θεόδωρου. Και εκείνος τους αγκάλιασε και τους κάλεσε να έρχονται στην εκκλησία, το σπίτι τους, όπως είπε χαρακτηριστικά.

Η Ελληνική Κοινότητα Καΐρου, θεματοφύλακας της ιστορίας του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού, φροντίζει για την αποκατάσταση και ανακαίνιση του ιστορικού ναού. Παράλληλα, έχει καθαρίσει το ελληνικό κοιμητήριο της πόλης και φροντίζει για την διατήρηση όλης της περιουσίας τους Ελληνισμού και συνέχιση της παρουσίας των Ελλήνων στη χώρα του Νείλου.

Ο Προκαθήμενος του Δευτερόθρονου Πατριαρχείου, εμφανώς συγκινημένος μίλησε για το μεγαλείο της κατασκευής του ναού και τον μοναδικό διάκοσμό. Με τα μάτια του να βουρκώνουν πολλές φορές όταν διηγείτο την ιστορία του Ελληνισμού στην Τάντα, είπε: Όταν θυμίαζα την εκκλησία διάβαζα τις πινακίδες με τους μεγάλους ευεργέτες της Υπαπαντής». Αναφέρθηκε στο ξύλινο κτήριο που βρίσκεται απέναντι, το οποίο στέγαζε την ιστορική μητρόπολη Ερμουπόλεως. «Ένα παρελθόν που όμως γίνεται παρόν η Εκκλησία μας στέκεται πάλι όρθια», συμπλήρωσε ο Πατριάρχης Θεόδωρος.

«Θέλω να σας πω ευχαριστώ για την μεγάλη δαπάνη της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου και των ανθρώπων ώστε να ξαναζήσει τις παλιές της δόξες… Η φετινή χρονιά είναι αφιερωμένη στις εκκλησιές της Αιγύπτου. Εδώ είναι η ιστορία μας. Θα διαβάσουμε ονόματα ένδοξα από το πέρασμα των Ελλήνων. Εδώ ήταν η βάση του βαμβακιού. Η περιοχή έβγαζε το καλύτερο λινό που πήγαινε σε όλες τις ξένες αγορές. Και αυτή η εκκλησιά ήταν η έδρα της ιστορικής Εκκλησίας Ερμουπόλεως. Η ιστορία ανήκει σε όλους. Η Τάντα είναι η δική σας πατρίδα».

Μίλησε για τα σύγχρονα θαύματα που συμβαίνουν στην Εκκλησία. Μετέφερε την εμπειρία Αιγυπτιωτών που μετανάστευσαν στην Αυστραλία οι οποίοι του είχαν διηγηθεί πριν χρόνια ιστορίες με θαύματα. «Θεοτόκε η ελπίς πάντων των Χριστιανών», είπε ο Πατριάρχης Θεόδωρος.

Συνεχάρη δε τον Μητροπολίτη Ερμουπόλεως για το σπουδαίο έργο του όχι μόνο στον ναό αλλά και στην εκκλησιαστική περιφέρειά του.

Ο Πατριάρχης προσέφερε στο ναό έναν Σταυρό και είπε ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα θα έρθει για να τελέσει τα θυρανοίξιά του. Προσέφερε επίσης στον πρόεδρο των Αραβοφώνων ένα ομοίωμα του Κοινοτικού ναού των Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης, τα θυρανοίξια του οποίου έγιναν τέλη Σεπτέμβρη.

Στην ιστορική στιγμή της πρώτης Θείας Λειτουργίας, της Υπαπαντής παραβρέθηκε ο Ακόλουθος Άμυνας κ. Παρίσης Κανούτος, ο Αναπληρωτής Συντονιστής Εκπαίδευσης Β. Αφρικής και Μ.Ανατολής κ. Δ.Γιαννικόπουλος, η Γενική Γραμματέας της Ε.Κ.Κ κ. Χρυσάνθη Σκουφαρίδου, ο Διευθυντής της Αχιλλοπουλείου κ. Γιώργος Ψάνης και εκπαιδευτικοί του σχολείου, ο Πρόεδρος του Ορθόδοξου Πνευματικού Πατριαρχικού Κέντρου κ. Γιώργος Ζουμπουλίδης.

Τους ύμνους έψαλε ο πρωτοψάλτης της Ε.Κ.Κ κ. Ιωάννης Κούντριας επικουρούμενος από τον της Αραβόφωνης Κοινότητας.

Για το άνοιγμα το ιστορικού ναού η Εφορεία Ναών και Συγχωνευθεισών Κοινοτήτων της Ε.Κ.Κ διέθεσε ένα λεωφορείο για να μεταφέρει τους πιστούς. Τα κεράσματα προσέφερε το Ορθόδοξο Πνευματικό Πατριαρχικό Κέντρο.

Από την ίδρυση έως τη συγχώνευση με την Ε.Κ.Κ

Το 1966 η Ελληνική Κοινότητα Τάντας διαλύθηκε καθώς είχαν απομείνει μόλις 25 οικογένειες και συγχωνεύθηκε με την Ελληνική Κοινότητα Καΐρου.

Σύμφωνα με το βιβλίο του Ν.Νικηταρίδη, για Ελληνικές Εκκλησίες στην Αίγυπτο, οι πρώτοι Έλληνες εγκαταστάθηκαν στην Τάντα το 1842. Από τους πρώτους Έλληνες, τον Νικόλαο, Δημήτρη και Θεόδωρο Νικολαΐδη και τον μετέπειτα ευεργέτη Πανταζή Βασσάνη, δημιουργήθηκε ο πρώτος κοινοτικός πυρήνας, ο «Σύνδεσμος Ελλήνων Τάντας» ο οποίος είχε σκοπό την ίδρυση και συντήρηση ευκτήριου οίκου και σχολείου.

Το 1870 ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Σωφρόνιος παραχώρησε οικόπεδο για να ανεγερθούν τα παραπάνω οικήματα.

Το 1880 ιδρύθηκε ο Κανονισμός της Ελληνικής Κοινότητας Τάντας, ο οποίος ίσχυε μέχρι το 1905, οπότε προσαρμόσθηκε για να πάρει και το «πράσινο φως» από την Ελληνική Κυβέρνηση.

Επί εποχής του πρώτου προέδρου της, του Δ. Νικολαΐδη, ιδρύθηκε ο ναός της Υπαπαντής. Ο θεμέλιος λίθος τέθηκε το 1876. Η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1880. Δύο χρόνια μετά επισκευάσθηκε λόγω των ζημιών που είχε υποστεί από τα γεγονότα της επανάστασης Οράμπι. Το 1887 εγκαινιάσθηκε από το Πατριάρχη Σωφρόνιο.

Τον Σεπτέμβριο του 1878 το ναό διέρρηξαν ιερόσυλοι. Κλέφτες που παραβίασαν το παράθυρο έκλεψαν το Ιερό Δισκοπότηρο, τον Αστέρα, άμφια, έσκισαν το Ευαγγέλιο.

Το 1966 επί προεδρίας Δ. Παπαστραγηγάκη, δύο αλλεπάλληλες συνελεύσεις της Κοινότητας, η μία στις 6 Νοεμβρίου και η δεύτερη στις 18 Δεκεμβρίου, αποφάσισαν τη διάλυσή της και τη συγχώνευσή της με την Ε.Κ.Κ, στην οποία και μεταβιβάσθηκε ολόκληρη η περιουσία της. Το 1995 επιδιορθώθηκε ο τοίχος της αυλής ο οποίος ήταν έτοιμος να καταρρεύσει με δαπάνες των κατοίκων της Τάντας και της Ελληνική Κοινότητα Καΐρου.