Σούμπρα: Η συνοικία του Καΐρου που είχε «άρωμα» ελληνικό (Photos)
Η ελληνική παροικία της Σούμπρας απετέλεσε τις προηγούμενες δεκαετίες την πολυπληθέστερη συνοικία Ελλήνων παροίκων, με πλούσια ομογενειακή, κοινωνική και εμπορική δραστηριότητα. Είχε έντονο ελληνικό χρώμα και δυναμική παρουσία στα δρώμενα της Ελληνικής Κοινότητας της Αιγυπτιακής πρωτεύουσας.
Επιμέλεια αφιερώματος: Γιάννης Φουρτούνας
Η Σούμπρα πρωτοκατοικήθηκε επί Μωχάμεντ Άλυ, μάλιστα ο ίδιος τότε έκτισε ένα παλάτι στην περιοχή, που διατηρεί και σήμερα την αίγλη και την ωραιότητα της εποχής του, αφού ανακαινίστηκε από την Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή, με ελληνική διακόσμηση, περίφημους πίνακες και την τεχνητή λίμνη, ό,τι κάνει ένα παλάτι τόσο ελκυστικό.
Η φωτογραφία είναι από το προσωπικό αρχείο του Γιάννη Φουρτούνα.
Το παλάτι αυτό βρίσκεται στην περιοχή Σούμπρα Χέιμα, η οποία αν και σήμερα είναι υποβαθμισμένη, όμως, την εποχή εκείνη ήταν ένα προάστιο του Καΐρου πολύ αριστοκρατικό, «πνιγμένο» μέσα στο πράσινο, στην κορυφή του δέλτα, εκεί που ο Νείλος ανοίγει και διακλαδώνεται με τα κανάλια του μέχρι να φτάσει και να χυθεί στην θάλασσα της Μεσογείου. Άλλωστε η ονομασία «Σούμπρα» προέρχεται από την κοπτική λέξη zabro, που έχει τη σημασία «πράσινο», ή «πρασινάδα», «πράσινος κήπος ή τόπος».
Ελληνική γωνιά στην Σούμπρα
Οι Έλληνες μετανάστες κατευθύνθηκαν προς την εκτεταμένη και αραιοκατοικημένη τότε περιοχή της Σούμπρας, γιατί είχε αρκετό χώρο ώστε να τους υποδεχθεί και να τους φιλοξενήσει. Κατά χιλιάδες εγκαταστάθηκαν στην Σούμπρα και έδωσαν ελληνικό χρώμα σε αυτή την μεγάλη συνοικία της Αιγυπτιακής πρωτεύουσας. Οι δρόμοι, τα μαγαζιά με τις ελληνικές επιγραφές, τα καταστήματα μόδας, ψιλικών, τα κρεοπωλεία και όλοι οι φούρνοι της Σούμπρας που τους είχαν Ηπειρώτες, οι συνομιλίες που άκουγε κανείς στην ελληνική διάλεκτο καθώς περπατούσε εκείνη την εποχή στην Σούμπρα, στοιχειοθετούσαν μια ελληνική γωνιά.
Η φωτογραφία είναι από το προσωπικό αρχείο του Γιάννη Φουρτούνα.
Εικόνες από την καθημερινή ζωή των Ελλήνων της Σούμπρας, ήταν, επίσης ο κυριακάτικος εκκλησιασμός, η διπλή εορτή των Αγίων Αναργύρων -1η Νοεμβρίου και 1η Ιουλίου – και η περιφορά του Επιταφίου το Πάσχα με την συμμετοχή των προσκόπων της Σούμπρας.
Το ελληνικό τετράγωνο της Μασάρας
Η κοινοτική ζωή των Σουμπριανών οργανώνεται σε τοπικό επίπεδο με κέντρο το ελληνικό τετράγωνο στην περιοχή της Μασάρας, όπου βρίσκεται ο ιερός ναός των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού, με τον μεγάλο αυλόγυρο. Το όλο οικοδόμημα αποτελεί μια ελληνική γωνιά όπου εκτός της λατρευτικής ζωής, προσφέρει με το χώρο που βρίσκεται πλάι στην εκκλησία ένα μεγάλο κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο με τα διάφορα Σωματεία, που συν τω χρόνω δημιουργήθηκαν και εν συνεχεία φιλοξενήθηκαν στους χώρους του, όπως η «Αθλητική Ένωση Σούμπρας», ο «Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος», οι «Μητέρες Σούμπρας», που αποτελούσε την αδελφότητα Κυριών της περιοχής αυτής με πλούσιο φιλανθρωπικό έργο, η «Ορθόδοξη Χριστιανική Αδελφότητα Νέων» (Ο.Χ.Α.Ν.) που διοργάνωνε επί σειρά ετών τα κατηχητικά των νέων και η Τοπική Εφορία Προσκόπων.
Επίσης, είχαν ιδρυθεί και λειτουργούσαν στην Σούμπρα πρότυπα Ελληνικά σχολεία, κυρίως της στοιχειώδους εκπαίδευσης, όπως η ονομαστή Πατριαρχική Δημοτική Σχολή, η οποία είχε το κτήριό της στην μεγάλη οδό της Μασάρας όχι πολύ μακριά από το ελληνικό τετράγωνο και η οποία Σχολή ήταν η πρώτη ελληνική σχολή, που προσέφερε πρωινό στους μαθητές, διέθετε γιατρό στο χώρο της, είχε διδάσκαλο της Γαλλικής, αυτοκίνητα για την μεταφορά των μαθητών και επίσης υπήρξε η πρώτη που περιελάμβανε στις τάξεις της παιδιά από την Αφρική, τέκνα αφρικανών γονέων που είχαν έρθει και ζούσαν στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα με επιμορφωτικό πρόγραμμα του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας.
Η διαρροή της παροικίας, που ήρθε με το πέρασμα του χρόνου, αναγκάζει τα σωματεία αυτά να κλείσουν το ένα μετά το άλλο και να αναστείλουν τη δράση τους.
Το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και η αναθέρμανση του ελληνικού στοιχείου
Όμως το 1983, αυτό το μεγάλο κενό που δημιουργήθηκε με την απουσία τους έρχεται να το καλύψει η ίδρυση από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας του Ορθοδόξου Πατριαρχικού Πνευματικού Κέντρου (Ο.Π.Π.Κ.) με σκοπό την αναθέρμανση του χριστιανικού πιστεύω μεταξύ των παροίκων, τη λειτουργία κατηχητικών, κύκλου γραφής, τη φιλανθρωπική δράση και την συνοχή του παροικιακού στοιχείου.
Η δράση του Ο.Π.Π.Κ. είναι πολύ σημαντική, καθώς επιπροσθέτως διοργανώνει όλες τις εορτές, επιφορτίζεται για τις εκδρομές των παροίκων σε πόλεις του εσωτερικού, επιτελεί σπουδαίο φιλανθρωπικό έργο και μεταξύ των άλλων ίδρυσε και τη Σχολή της Ελληνικής Γλώσσας στην οποία φοίτησαν επί πολλά έτη πολλοί σπουδαστές, όντας το πρώτο σχολείο ελληνικών πριν από το Σχολείο Ελληνικής Γλώσσας του Κωστή Μοσκώφ!
Το ιστορικό αφιέρωμα για τη Σούμπρα δημοσιεύθηκε στο “Νέο Φως” τη Δευτέρα 24 Σεπτεμβρίου 2018 (φύλλο 679).
