«O Μουσταφάς» και οι έριδες για την πατρότητα του γνωστού τραγουδιού (Video)

Στα 1957 στο αλεξανδρινό κέντρο ¨Santa Lucia¨ του Παναγιώτη Σούλου οι θαμώνες διασκέδαζαν με την ορχήστρα του Παναγιώτη Βεκρή και έδιναν τις παραγγελιές τους στον τραγουδιστή Γρηγόρη Τρεχαντζάκη.

Όπως καταγράφει ο ανιψιός του Γρηγόρη, αείμνηστος Μπάμπης Τρεχαντζάκης, μεταξύ των θαμώνων ήταν και ένας πλούσιος Αιγύπτιος, ο Μουσταφά, ο οποίος συνήθιζε να κάθεται στο μπαρ πίνοντας το ουίσκι του με σόδα και μοιράζοντας γερά πουρμπουάρ.

Γράφει ο Ν. Νικηταρίδης ερευνητής της ιστορίας των Αιγυπτιωτών

Για να τον ευχαριστήσει λοιπόν, ένα γκαρσόνι ονόματι Παναγιώτης σκάρωσε το γνωστό ρεφρέν «Για Μουσταφά, για Μουσταφά, ανά μπαχέμπακ για Μουσταφά» και του το τραγουδούσε με τα φιλοδωρήματα να αυξάνονται… Έτσι, ο Βεκρής και ο πιανίστας A. Ricanatti πρόσθεσαν κι άλλα λόγια στο τραγούδι, καθώς και μουσική, κάνοντας το κάτι σαν ύμνο της ¨Santa Lucia¨ που σιγά-σιγά εξαπλώθηκε σ΄ όλη την Αλεξάνδρεια. Φευ όμως, δεν σκέφτηκαν να το κατοχυρώσουν, κι έτσι ο πολύς τότε Μπομπ Αζάμ, παράφρασε λίγο το αρχικό ρεφρέν, πρόσθεσε δύο κουπλέ στα γαλλικά και έγινε εκατομμυριούχος.

Στη Γενεύη, για παράδειγμα, οι Ελβετοί το σφύριζαν στους δρόμους και το δισκάκι πόζαρε στις σχετικές βιτρίνες, ενώ η αριστοκρατία της πόλης έσπευδε στο ¨Μαξίμ¨ για να το ακούσει από τον ίδιο τον Αζάμ.

Έλα όμως που όλα είναι δανεικά… Έτσι, στα 1960 οι αιγυπτιακές εφημερίδες γέμισαν από την «κόντρα» του Αζάμ με τον μουσουργό Καχλάουη που διατεινόταν πως εκείνος είχε μελοποιήσει το τραγούδι με τίτλο «Φάντλακ για σάγιγκ ελ ματάρ». Παράλληλα, το γκαρσόνι της “Santa Lucia”, άλλαξε λίγο την ιστορία του, δηλώνοντας πως εκείνος ήταν ο συνθέτης, αφού ερωτευμένος γαρ με μία Ελληνίδα από το Αταρίν, όταν εκείνη τον εγκατέλειψε για κάποιον Μουσταφά, εκείνος για να την εκδικηθεί έγραψε τα γνωστά λόγια που προσάρμοσε σε ένα αιγυπτιακό λαϊκό τραγούδι.

Σιγά-σιγά οι εκδοχές πολλαπλασιάζονταν και ούτε η δικαιοσύνη μπορούσε να βρει την άκρη… Έτσι, ένας κιθαριστής ονόματι Λεονάρντο το έγραψε λέει για έναν γλεντζέ Αιγύπτιο με το παρατσούκλι… «Παπαδόπουλος» … και όταν έκλεινε το μαγαζί μπαίνανε στην άμαξα και το τραγουδούσαν ως το Αταρίν… Από την άλλη, επειδή τα χρήματα των ποσοστών για τα εκατομμύρια των δίσκων που πουλούσε παγκοσμίως ο ¨Μουσταφάς¨ ήταν πολλά, αναμίχθηκε και η πολιτική, με τους ηγέτες του επαναστατικού κινήματος της Αλγερίας να διατείνονται πως η μουσική του δεν είναι άλλη από εκείνη του ύμνου του κινήματος… Τέλος, κατά μία άλλη εκδοχή το τραγούδι συνέθεσε δημοσιογράφος στο Κάιρο υπό τον τίτλο «Για Μουστάφα»…

Υπήρχε όμως και μια άλλη εκδοχή, μάλλον η επικρατέστερη : Ένας τραγουδοποιός εργαζόμενος στο Καζίνο «Μόντε Κάρλο» ονόματι Μωχάμεντ Φάουζυ στα 1940 γνώρισε μια ξένη – τη Χίλντα – τραγουδίστρια που του ζήτησε να συνθέσει ένα γαλλο-αραβικό τραγούδι. Ο Χαλίλ ελ Νάσρι, ένας Αλεξανδρινός μουσικός, αφού άκουσε τη μουσική άρχισε να σιγοτραγουδά «Για Μουσταφά, για Μουσταφά, ανά μπαχέμπακ για Μουσταφά», κι έπειτα ζήτησε από τον Μωχάμεντ Φάουζυ να περιμένει να έρθει ο αδελφός του, ερασιτέχνης ποιητής, να γράψει τους στίχους. Η Χίλντα παρουσίασε το τραγούδι σ΄ όλα τα καμπαρέ που εργάστηκε στην Αλεξάνδρεια. Τα χρόνια πέρασαν και ο Φάουζυ δεν θυμήθηκε τον σκοπό αυτόν παρά κατά τη δεξίωση που έδωσε στο σπίτι του για τη Δαλιδά το 1959. Εκείνη του ζήτησε να συνθέσει ένα γαλλο-αραβικό τραγούδι με συνοδεία ορχήστρας.

Κι έτσι ο Φάουζυ άρχισε να της τραγουδά τον σκοπό που είχε συνθέσει πριν 20 χρόνια. Μα έπειτα ο Μπομπ Αζάμ που βρισκόταν στο Κάιρο άκουσε το σκοπό αυτό και τον έμαθε. Έφυγε για το εξωτερικό και ηχογράφησε το τραγούδι. Κι ο Φάουζυ όμως τον γύρισε σε δίσκους με τραγουδιστή τον Μπρούνο, αδελφό της διάσημης Δαλιδά.

Όπως και να ΄χει η ιστορία σήμερα γράφει τα εξής: Το τραγούδι “Ya Mustafa” είναι ένα πολύ γνωστό πολύγλωσσο τραγούδι μεσανατολικής καταγωγής, το οποίο συνέθεσε ο διάσημος Αιγύπτιος μουσικός Mohammed Fawzi και έχει ηχογραφηθεί σε πολλές διαφορετικές γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων των παρωδιών. Το τραγούδι έγινε για πρώτη φορά δημοφιλές στην Ευρώπη με τη βοήθεια του Αιγύπτου τραγουδιστή Bob Azzam , ο οποίος το κυκλοφόρησε το 1960 στη Γαλλία.

Ας σημειωθεί πως είχε και στα ελληνικά επιτυχία ο «Μουσταφάς», σε στίχους άλλοτε του Κ. Βίρβου και άλλοτε του Αιγυπτιώτη Αντ. Πλωμαρίτη.

Πηγές: «Παναιγύπτια», αρ. 108, 11-12/2002, σ. 46 – «Ταχυδρόμος», Αλεξάνδρεια 28/3/1960, 15/5/1960, 22/5/1960, 29/5/1960, 4/6/1960, 25/6/1960, 8/7/1960, 4/8/1960, 16/10/1960 – www.wikipedia.org (2/6/2020)