Η Απελευθέρωση της Αθήνας και οι Αιγυπτιώτες (photos)

Η είδηση της απελευθέρωσης της Αθήνας, συγκλόνισε τον Αιγυπτιώτη Ελληνισμό,όπως φαίνεται και στο πρωτοσέλιδο της Ελληνικής εφημερίδας ΦΩΣ στις 14 Οκτωβρίου 1944.  H Απελευθέρωση  της Ελληνικής πρωτεύουσας, δηλαδή η εκκένωση της από τα γερμανικά στρατεύματα, έλαβε χώρα στις 12 Οκτωβρίου του 1944 και θεωρείται ως επίσημη λήξη της κατοχής. (Παρ όλα αυτά, σε αντίθεση με ότι συμβαίνει σε άλλες χώρες. στην Ελλάδα δεν εορτάζεται η απελευθέρωση, αλλά η έναρξη του πολέμου, 28η Οκτωβρίου 1940).

Γράφει ο Χρ. Παπαδόπουλος, Διευθυντής του Ε.Π.Κ.Κ

Με σχέδιο του Αιγυπτιώτη ζωγράφου Σταμάτη Βασιλείου, στο πρωτοσέλιδο του Φωτός απεικονίζεται η έπαρση της σημαίας στην Ακρόπολη, με ένα τσαρούχι να πατάει τη ναζιστική σημαία. «Ζήτωσαν αι ελεύθεραι Αθήναι!» ο πρωτοσέλιδος τίτλος. «Η συγκίνησις μας συγκλονίζει,η χαρά μας ανατρέπει,ο ανθουσιασμός μας πλημμυρεί» ξεκινά ο ύμνος του αρθρογράφου στην Αθήνα που είναι «ο τάφος της χιτλερικής βίας. ο Ναζισμός εκεί ακριβώς αποθνήσκει ως μεσαιωνικόν σκότος. Η απελευθέρωσις της είναι το σάββανον εντός του οποίου περιτυλίσσεται η διανοητική αποκτήνωσις».

 Στο ίδιο πρωτοσέλιδο δημοσιεύεται το μήνυμα του Έλληνα πρέσβη κ . Παπά προς τον Ελληνισμόν της Αιγύπτου και του Σουδάν “Η σημαία μας κυματίζει και πάλιν επί της Ακροπόλεως».

Το άρθρο που συγκλονίζει με τις περιγραφές του είναι αυτό που μας ενημερώνει για την απήχηση της είδησης στην Αίγυπτο. με υπότιτλο “έξαλλος ενθουσιασμός του Ελληνισμού. Κωδονοκρουσίαι, δοξολογίαι, μαθητικαί διαδηλώσεις χαράς».

Στην Αλεξάνδρεια, με τη διάδοση της χαρμόσυνης είδησης νωρίς το πρωί, άρχισαν οι κωδονοκουσίες του Κοινοτικού Ναού του Ευαγγελισμού…Ο προκληθείς ενθουσιασμός ήτο απερίγραπτος. Εντός ολίγων ωρών ολόκληρη η Ελληνική Αλεξάνδρεια είχε κοσμηθή με τα εθνικά μας χρώματα. Τα κοινοτικά σχολεία διέκοψαν τα μαθήματα των  υπό τας ουρανομήκεις ζητωκραυγάς μαθητών και δασκάλων.»  Συγκινητικές και οι στιγμές στους δρόμους όπου με δάκρυα χαράς στα μάτια, φιλιόταν οι Ελληνες φωνάζοντας «Η Ελλάς Ανέστη. Ζήτω η Ελλάς». Την ίδια ώρα ο Ναός του Ευαγγελισμού πλημμύρισε από κόσμο σε μια πάνδημη δοξολογία όπου μεταξύ του εκκλησιάσματος παραβρέθηκαν η πριγκίπισσα,τότε, Φρειδερίκη με τα παιδιά της, τον Πρίγκιπα Κωνσταντίνο που κρατούσε μάλιστα την ελληνική σημαία και την πριγκίπισσα Σοφία. Η Αλεξάνδρεια συνέχισε αδιάπτωτα τους πανηγυρισμούς για πολλές ακόμα μέρες.

Στο Κάιρο, η είδηση έφτασε λίγες ώρες αργότερα. «Ο ενθουσιασμός τον οποίον επροκάλεσε μεταξύ του Ελληνισμού και των ξένων φίλων της Ελλάδος, ήτο μέγας. Οι ναοί μας εχαιρέτησαν την απελευθέρωσιν με χαρμόσυνους κωδονοκρουσίες ενω τα ελληνικά καταστήματα και αι οικίαι ύψωσαν την κυανόλευκον… Η συγκίνησις υπήρξε βαθύτατη. Πολλοί ησπάζοντο αλλήλους δακρύοντες από την χαρά. «Χριστός Ανέστη-Αληθώς Ανέστη” ήτο ο χθεσινός χαιρετισμός μεταξύ των Ελλήνων του Καϊρου. “Μαμπρούκ” εύχονταν οι φίλοι μας οι Αιγύπτιοι προς τους Έλληνας γνωστούς των. Τα κοινοτικά σχολεία και η Αμπέτειος διέκοψαν τα μαθήματα τους, οι δε μαθηταί και μαθήτριαι με τας σημαίας των επικεφαλής διέδραμον τας κυριοτέρας οδούς της πρωτεύουσαν, ζητωκραυγάζοντας εν χαρά και ενθουσιασμώ και ψάλλοντες εθνικά άσματα. Εν διαδηλώσει επισκέφθηκαν την Πρεσβεία, το Προξενείο και την έδραν της Κοινότητος, ζητωκραυγάζοντας υπέρ του έθνους.

Είναι ανατριχιαστική η εικόνα που περιγράφεται και μόνο στη σκέψη πως Έλληνες μαθητές με ελληνικές σημαίες και ελληνικά συνθήματα και τραγούδια παρελαύνουν περήφανοι κι ευτυχείς στους κεντρικότερους δρόμους του Καΐρου, ζητωκραυγάζοντας για την μητέρα πατρίδα τους. Ακόμα πιο ανατριχιαστικό γίνεται στην ιδέα ότι πολλοί από εκείνους τους νέους, γεννημένοι στην Αίγυπτο Έλληνες δεύτερης ή τρίτης γενιάς, δεν είχαν ακόμα επισκεφθεί ποτέ την Ελλάδα, γεγονός που δεν τους εμπόδισε  όμως να αισθάνονται βαθύτατα Έλληνες.

Οι γιορτές βέβαια δεν περιορίστηκαν στις δυο μεγάλες πόλεις του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού. Ανάλογος ήταν και ο ενθουσιασμός των Ελλήνων των υπολοίπων Κοινοτήτων που βρίσκονταν διάσπαρτες στην Αίγυπτο εκείνη την εποχή, Πορτ Σαϊντ, Ισμαηλία, Σουέζ, Τάντα, Μανσούρα, Μίνια, Δαμανχούρ,  Φαγιούμ, Ασσιούτ, Μπενι Σουέφ και τις άλλες πόλεις.

Το πρωτοσέλιδο  της εφημερίδας ΦΩΣ, εκείνης της ημέρας είναι από εκείνα που θα έπρεπε να «διδάσκονται» στους σημερινούς Αιγυπτιώτες μαθητές, ως μία από τις γραπτές πηγές της Αιγυπτιώτικης ιστορίας.

*Οι φωτογραφίες είναι από το προσωπικό αρχείο του Χρ. Παπαδόπουλου και δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευσή τους άνευ αδείας.