Γράφει ο Γιάννης Μελαχροινούδης
Ο Νικόλας Παλαιός, ο Kαστελλοριζιός εκπαιδευτικός, Δάσκαλος Δημοτικού. Συνδέθηκε το όνομά του με την Πατριαρχική Σχολή, το Ελληνικό Δημοτικό της Σούμπρας, αφού εκεί εργάσθηκε ως Δάσκαλος από την ίδρυση της Σχολής το 1940, μέχρι που ανάλαβε την διεύθυνση του Σχολείο, στα δύσκολα χρόνια, από το 1955 μέχρι το 1964 όταν έκλεισε η Σχολή.
Δραστήριο μέλος του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Πατριαρχικής Σχολής Σούμπρας ΦΣΠΣΣ, το γνωστό αυτό Σωματείο ως «Φισιπίσισι», το οποίο ανέπτυξε μια πολύ υψηλού επιπέδου πολιτιστική και φιλανθρωπική δράση προς τους Έλληνες κατοίκους της Σούμπρας, μιας πυκνοκατοικημένης γειτονιάς του Καΐρου με αρκετούς Έλληνες μεσοαστικής και εργατικής τάξης.
Συμμετέχει, το 1953, στην ίδρυση της Τοπικής Εφορείας Προσκόπων Σούμπρας , με δύο Συστήματα, το ένα στεγαζόταν στην Πατριαρχική Σχολή και το άλλο στην εκκλησία των Αγίων Αναργύρων. Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 ο Γιάννης Λιούφης , Περιφερειακός Έφορος Καΐρου, εκτιμώντας τον χαρακτήρα του και τις ικανότητές του τον κάνει Βαθμοφόρο και τον ορίζει Αναπληρωτή Περιφερειακό, με στόχο να τον διαδεχθεί στην ηγεσία της Περιφέρειας Καΐρου.
Πράγματι το 1972 ο Νικόλας Παλαιός ορίσθηκε Περιφερειακός Έφορος Καΐρου. Παρά τις δυσκολίες και το κλείσιμο αρκετών Τοπικών Εφορειών λόγω της συρρίκνωσης του Ελληνισμού (οι 11 Τοπικές Εφορείες μειώθηκαν σε 6 και από 1000 μέλη σε 500), ο Παλαιός προσπάθησε και το κατάφερε να μην σβήσει η προσκοπική φλόγα.
Κατά την θητεία του πραγματοποιήθηκαν δύο μεγάλες 20ήμερες κατασκηνώσεις στην Ελλάδα, η μία το 1972 και η άλλη το 1976. Ενδιαφέρθηκε για την εκπαίδευση των Βαθμοφόρων και την για την καλύτερη κατάρτισή τους. Επίσης ήταν πρωτεργάτης στην στέγαση των Παροικιακών Αθλητικών Ομάδων Καΐρου (ΠΑΟΚ) στο χώρο του Προσκοπείου μετά την πώληση του Σταδίου και την διάλυση των Αθλητικών Σωματείων της Παροικίας.
Το 1982 ο Παλαιός επαναπατρίστηκε, αλλά άφησε τους αγαπημένους του Προσκόπους στα άξια χέρια του Σπύρου Κώττη.
Ο Κώττης, Χιώτης εκπαιδευτικός, γεννημένος στην Μήνια, Καθηγητής Φυσικής, Χημείας και Μηχανολογικού Σχεδίου στην Αμπέτειο Σχολή όπου εργάσθηκε και έφτασε να γίνει Λυκειάρχης της Αμπετείου για αρκετά χρόνια καθώς και του Αβερωφείου Λυκείου Αλεξάνδρειας ( για 4 χρόνια).
Αναλαμβάνει την ηγεσία της Περιφέρειας Καΐρου που πλέον έχει ΜΟΝΟ δύο Τοπικές Εφορείες και περίπου 200 μέλη. Οι αριθμοί αμείλικτοι. Ο Κώττης όμως δεν πτοείται. Παρά τις δυσκολίες , στην θητεία του πραγματοποιήθηκαν οι δύο τελευταίες κατασκηνώσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα, η μία το 1982 και η άλλη το1 984. Ο ίδιος ενθάρρυνε την συνεκπαίδευση αγοριών και κοριτσιών με επιστέγασμα την επιτυχημένη κοινή κατασκήνωση Προσκόπων και Οδηγών Καΐρου στην Μάρσα Ματρούχ το 1983. Επαναπατρίστηκε το 1989. Διατήρησε την φλόγα του Προσκοπισμού και την παρέδωσε στον Νικόλα Ατζέμη.
Ο ιδρυτής της Παγκόσμιας Προσκοπικής Κίνησης Λόρδος Baden Powell σε ένα από τα σπάνια κινηματογραφημένα μηνύματά του το 1937, απευθυνόμενος στους γονείς των Προσκόπων έλεγε : «…βοηθάμε το Σχολείο , όπου τα παιδιά διδάσκονται γνώσεις για να πετύχουν στις εξετάσεις τους και εμείς τους διδάσκουμε χαρακτήρα για να πετύχουν στην ζωή (….we help the schools, they teach them knowledge in order to succeed in their examinations, and we teach them character so that they succeed in life…sic)”
Ο Νικόλας Παλαιός και ο Σπύρος Κώττης, οι δύο μεγάλοι αυτοί παιδαγωγοί του Ελληνισμού του Καΐρου, πρόσφεραν πάρα πολλά στα παιδιά και τους νέους της παροικίας μας, από τις δύο θέσεις που υπηρέτησαν ως Εκπαιδευτικοί και ως Πρόσκοποι, συνδυάζοντας στην πράξη τα όσα ανάφερε ο Ιδρυτής στο μήνυμά του.
Οι λίγες αυτές γραμμές προσπαθούν να αποδώσουν φόρο τιμής στους δύο αυτούς πραγματικούς ΠΡΟΣΚΟΠΟΥΣ για την αφοσίωση τους και την προσφορά τους.
Αιωνία τους η μνήμη.