Ένα σημαντικό ντοκιμαντέρ για τον Αιγυπτιώτη Eλληνισμό με κέντρο το Κάιρο

Για ποιο λόγο δεν φύγατε από την Αίγυπτο; Γιατί διαλέξατε να μείνετε τελικά και ποια είναι τα στοιχεία που κράτησαν δεμένη την καρδιά σας με την Αίγυπτο και τον λαό της όλα αυτά τα χρόνια;

Αυτά τα βαθιά υπαρξιακά ερωτήματα γυρνούσαν για χρόνια στο μυαλό της διακεκριμένης Αιγύπτιας σκηνοθέτιδας  Δρ Γιούσρ Φαλάουκας, και έφτασε ή ώρα στις αρχές Ιουνίου του 2024 να απαντηθούν, κάνοντας πράξη την πρωτόλεια αυτή σκηνοθετική της ιδέα. σε μια ταινία τριανταέξι λεπτών που θα προβληθεί στο Documentary Chanel της Αιγυπτιακής τηλεόρασης στις αρχές του ερχόμενου Σεπτεμβρίου.

Δεκάδες συνεντεύξεις Αιγυπτιωτών και ατελείωτες ώρες εξωτερικών γυρισμάτων που ξεκίνησαν από το Κάιρο και ταξίδεψαν ως ομόκεντροι κύκλοι στα πιο αντιπροσωπευτικά  μέρη της Αιγύπτου στα οποία ρίζωσε και μεγαλούργησε ανά τους αιώνες ο ελληνισμός.

Κεντρικός ήρωας της αφήγησης ο Επίτροπος της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου κ. Ανδρέας Ρούσσος, ο οποίος σήκωσε επί της ουσίας την αυλαία της Αιγυπτιώτικης ιστορίας και περιπλανήθηκε ώρες πολλές, στο πολύβουο και μαγευτικό Κάιρο, την «πολύφερνη»  Αλεξάνδρεια, το Πόρτ Σαΐντ, αλλά και το Σουέζ που άλλοτε έσφυζαν από Έλληνες.

Ο κ. Ρούσσος αναζήτησε με πάθος, ακολουθώντας την σκηνοθετική ιδέα της Δρ Φαλάουκας, όλα τα βήματα του ελληνισμού της Νειλοχώρας μέσα από μια ιδιότυπη προσωπική ονειροπόληση, που έφερε στο φαντασιακό του προσκήνιο όλους τους Αιγυπτιώτες πρωταγωνιστές του σήμερα.

Άλλοτε περπατούσε στην γειτονιά των παιδικών του χρόνων, περνώντας το κατώφλι των σπιτιών όπου έζησε ως νεαρός Αιγυπτιώτης, και άλλοτε ανέβαινε στα γραφεία της Κοινότητας, στα σχολεία της Καϊρινής παροικίας, στο νοσοκομείο, αλλά και στους ιστορικούς Ναούς του Καΐρου, της Αλεξανδρείας, του Πορτ Σαΐντ και του Σουέζ και τέλος  ονειροπολούσε, κοιτώντας την Μεσόγειο θάλασσα από τις ακτές της Αλεξάνδρειας των Ελλήνων του χθες και του σήμερα. 

Δεν θα πούμε παραπάνω λόγια για την δομή της ιστορίας ούτε για την ενδιαφέρουσα πλοκή της και αυτό για να μην χαλάσουμε την έκπληξη του ντοκυμαντέρ, που όπως μας είπαν οι υπεύθυνοι της παραγωγής θα είναι εντυπωσιακό.

Ακολουθήσαμε όλα τα βήματα της μοναδικής αυτής κινηματογραφικής παραγωγής. Φωτογραφήσαμε τις σκηνές της προετοιμασίας πίσω από τις κάμερες και απολαύσαμε, για αρκετές μέρες που κράτησαν τα γυρίσματα, την χαρά της δημιουργικής διαδικασίας, ανυπομονώντας για το τελικό αποτέλεσμα.

Τα πρώτα γυρίσματα ξεκίνησαν στις αρχές του Ιουνίου στα Γραφεία της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου, όπου το πολυπληθές συνεργείο μετέτρεψε τα γνωστά σε όλους μας Γραφεία σε ένα απόλυτο Χολιγουντιανό κινηματογραφικό πλατό. Φώτα διάσπαρτα σε όλα τα σημεία του διαδρόμου, κάμερες για διαφορετικές γωνίες λήψης και η κλακέτα στα χέρια της Δρ Γιούσρ Φαλάουκας να δίνει τον τόνο και το έναυσμα στις κυρίες Φωτεινή Γεωργοπούλου και Γεωργία Χατζηγεωργίου,  να μιλήσουν μέσα από την καρδιά τους για όλα τα γεμάτα αναμνήσεις χρόνια της ζωής τους στην Αίγυπτο.

Στο Αρχείο της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου, επόμενο σταθμό των κινηματογραφιστών, με την Γενική Γραμματέα της ΕΚΚ κα Βίλλυ Πολίτη Ζουέ να φωτίζει την πορεία της Παροικίας μέσα από τις ενδιαφέρουσες σελίδες των Αρχείων και μέσα από τα συλλεκτικά εκθέματα και ενθυμήματα του Καϊρινού ελληνισμού που εντυπωσίασαν στην κυριολεξία όλους.

Στο γραφείο του Διευθυντή της Αχιλλοπουλείου Σχολής στήθηκε στην συνέχεια το πλατό, με τον Αντιπρόεδρο της ΕΚΚ κ. Μιχάλη Γκρουνστέιν, αλλά και τον Διευθυντή του Ξενώνα κ. Δημήτρη Γεράρδο.

Μίλησαν για πορεία του Ελληνισμού μέσα από το προσωπικό τους βίωμα, καταθέτοντας παράλληλα και τις εμπειρίες τους από τις θέσεις της δικής τους ευθύνης στην Κοινότητα. Από την κινηματογράφηση δεν έλειψαν και οι μικροί μαθητές Αλέξανδρος και η Αναστασία Ρεκτσίνη, και η Αμαλία Γυφτογεωργίου που συμμετείχαν με χαρά, αλλά και πολύ άγχος για το τι θα έπρεπε να πουν.

Το ελληνικό νοσοκομείο είχε την τιμητική του για την συνέχεια με τον Προϊστάμενο της Εφορίας κ. Αντώνη Ιορδανίδη, αλλά και τον Διευθυντή κ. Σαμουήλ Λουίς να περιγράφουν την δυναμική πορεία του οργανισμού σε όλους τους τομείς μέσα από το όραμα της Ελληνικής Κοινότητας για ανάπτυξη και προσφορά. Μίλησαν επίσης και κατέθεσαν στην κάμερα το δικό τους βίωμα η Διευθύντρια του Γηροκομείου κα Αγγέλα Χαραλαμποπούλου, η Υποδιευθύντρια κα Μάχα Ελ Ουακίλ καθώς και τρόφιμοι του Γηροκομείου.

Την μακραίωνη ιστορία και την ουσιαστική συμβολή Καϊρινών Προσκόπων ανέπτυξαν ενδελεχώς ο Αρχηγός του Συστήματος κ. Χρήστος Αντωνίου, ο Περιφερειακός Έφορος Αποδήμων Προσκόπων κ. Ανδρέας Γιόσρι και ο πρώην Αρχηγός των Προσκόπων κ. Γιάννης Μελαχροινούδης, ενώ η κινηματογραφική ομάδα πήρε πλάνα από την υποστολή της σημαίας και τις χαρακτηριστικές ιαχές των μικρών και των μεγάλων Προσκόπων.

Επόμενος σταθμός ο μαγευτικός Νείλος και ο Ελληνικός Ναυτικός Όμιλος  Καΐρου με τον Πρόεδρο κ. Γιώργο Ρεκτσίνη να περιγράφει στην κάμερα την ιστορία, αλλά και την δυναμική προοπτική του Καϊρινού αυτού Σωματείου και στην συνέχεια να γινόμαστε όλοι μια παρέα απολαμβάνοντας την θέα του Νείλου και το εύγεστο γεύμα που μας προσέφερε ο Όμιλος.

Την επόμενη ημέρα των γυρισμάτων η Αμπέτειος στο Ντεμερτάς είχε την τιμητική της με τους παλιούς συμμαθητές να συναντιόνται πάλι και να περπατάνε «ον κάμερα» στο προαύλιο των εφηβικών τους χρόνων. Τον «αφηγητή» της πλοκής, κ. Ανδρέα Ρούσσο ακολουθούσαν ο κ. Γιώργος Ρεκτσίνης, ο κ. Αποστόλης Γυφτογεωργίου και η κα Ελένη Μαγγανά Γενική Γραμματέας  του Ιδρύματος Αμπέτ.

Μέσα από όλα αυτά τα κινηματογραφικά πλάνα δημιουργήθηκε μια τρυφερή επανένωση δεμένη με κοινές μνήμες και εμπειρίες από τα σχολικά θρανία της νιότης τους.

Η Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου και Προϊσταμένη της Εφορίας Ναών κα Χρυσάνθη Σκουφαρίδου από το  κέντρο του μεγαλεπήβολού Κοινοτικού Ναού των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης μίλησε για την ιστορία αλλά και για τα βήματα των Αιγυπτιωτών που έχτιζαν τις εκκλησιές τους στο κέντρο της κάθε ελληνικής κοινότητας. Μίλησε επίσης και για το σήμερα και την συνεχή φροντίδα της Εφορίας Ναών σε όλες τις εκκλησίες του  Καΐρου.

Ο κ. Αντώνης Καζαμίας, Αντιπρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Καΐρου αναφέρθηκε στην  πορεία του ιστορικού αυτού Παροικιακού Σωματείου και στις ένδοξες ημέρες που έζησε στο παρελθόν, αλλά και για την σημερινή του εικόνα που αποτελεί όπως είπε, για τους Έλληνες, τους Αιγύπτιους, αλλά και τους ξένους τουρίστες, ένα από τα σημαντικότερα τοπόσημα στο κέντρο της Αιγυπτιακής πρωτεύουσας. 

Στις 9 και στις 10 Ιουνίου ακολουθήσαμε την  πολυπληθή κινηματογραφική ομάδα, η οποία συνοδευόμενη πάντα από τον πρωταγωνιστή του ντοκιμαντέρ κ. Ανδρέα Ρούσσο, έφτασε στο Πόρτ Σαΐντ και στο Σουέζ όπου τους  περίμενε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νουβίας Σάββας αλλά και η πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας του Πόρτ Σάιντ κα Σούλα Θεοχάρη, οι οποίοι μίλησαν για τους περίλαμπρους Ιερούς Ναούς που πρόσφατα με την φροντίδα της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου, αλλά και του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, ανακαινίσθηκαν. Μίλησαν επίσης για τα χρόνια που οι δύο αυτές πόλεις ήταν γεμάτες από Έλληνες οι οποίοι ζούσαν αρμονικά και ειρηνικά με τους Αιγύπτιους αδελφούς τους.

Η Αλεξάνδρεια υποδέχτηκε την δεύτερη ημέρα των γυρισμάτων τους κινηματογραφιστές που είχαν προγραμματίσει ένα ιδιαιτέρως σφιχτό πρόγραμμα για την μία ημέρα της παραμονής στην πόλη όπου άκμασαν για αιώνες οι Έλληνες.

Η ημέρα ξεκίνησε από νωρίς το πρωί με την επίσκεψη στην Ιερά Μονή του Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου όπου μας υποδέχτηκε με ένα μεγάλο χαμόγελο ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ταμιάθεως Γερμανός  ενώ λίγη ώρα αργότερα κατέφτασε και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πηλουσίου και Πατριαρχικός Επίτροπος Αλεξανδρείας Νάρκισσος, ο οποίος μίλησε στην κάμερα για την ιστορία, αλλά και το σημαντικό έργο που επιτελεί ανά τους αιώνες το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας σε όλη την Αφρικανική ήπειρο με κέντρο, την από αιώνες κοιτίδα του Αλεξάνδρεια.

Στην συνέχεια, το Ελληνικό Τετράγωνο άνοιξε τις πύλες του και μεταμορφώθηκε για ακόμα μια φορά στην κυριολεξία σε κινηματογραφική υπερπαραγωγή. Φώτα, κάμερες, μικρόφωνα και απόλυτη ησυχία με την κλακέτα να χτυπάει δίνοντας τον λόγο στον Πρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας κ. Ανδρέα Βαφειάδη, αλλά και στον Ιστοριοδίφη κ. Γιώργο Κυπραίο, οι οποίοι μίλησαν για την εμπειρία της δικής τους ζωής στην Αλεξάνδρεια, αλλά και για την ιστορία των Ελλήνων που ήρθαν και ρίζωσαν όλους αυτούς τους αιώνες στην σημαντική αυτή πόλη του ελληνισμού που ίδρυσε ο Μέγας Αλέξανδρος.

Ο Ναυτικός Όμιλος της Αλεξάνδρειας μας υποδέχτηκε για την συνέχεια με την Πρόεδρο του κα Ειρήνη Λιλίκα Θλιβίτου να ξεδιπλώνει με τον χειμαρρώδη λόγο της όλη την ιστορία του Ελληνισμού της Αλεξάνδρειας μέσα από τις εικόνες και τις εμπειρίες που έζησε στο ιστορικό αυτό σωματείο.

Ο πάντα πρόθυμος και ασυναγώνιστα ακούραστος πρωταγωνιστής κ. Ανδρέας Ρούσσος περπάτησε επίσης αναπολώντας το παρελθόν του Αιγυπτιώτη ελληνισμού, με τις κάμερες  αλλά και τα ντρόουνς να τον ακολουθούν για πολλές ώρες, στο ελληνικό κοιμητήριο, στην παραλιακή λεωφόρο, δίπλα από τις γραμμές του Τράμ, αλλά και μέσα στο ελληνικό τετράγωνο, όπου χτυπά σήμερα η καρδιά του ελληνισμού της Αλεξανδρείας.

Επιστροφή στο Κάιρο για την τελευταία ημέρα των γυρισμάτων στην Ιερά Πατριαρχική Μονή του Αγίου Γεωργίου παλαιού Καΐρου, στην Ροτόντα της Ανατολής, όπου μας υποδέχτηκε στο πανέμορφο αυτό μοναστήρι, ο Καθηγούμενος της Μονής Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης Δαμασκηνός. Οι κάμερες και τα φώτα στήθηκαν στην Αίθουσα του Θρόνου και ο πατέρας Δαμασκηνός μίλησε από καρδιάς για τον ιερό αυτό τόπο του προσκυνήματος που αγγίζει όπως χαρακτηριστικά είπε τις καρδιές Χριστιανών και Μουσουλμάνων από όλα τα μέρη του κόσμου.

Μια πραγματικά συγκινητική στιγμή που θα λέγαμε ότι ξεχώρισε από όλες τις ατελείωτες ώρες των γυρισμάτων ήταν η στιγμή που ο κ. Ρούσσος περπάτησε ανάμεσα από τους τάφους των Ελλήνων του Καΐρου, αναζητώντας τα ονόματα, τις εικόνες και τις αναμνήσεις μιας ολόκληρης ζωής μέσα από τα στενάχωρα βήματα της θλίψης που τον οδήγησαν μοιραία και μπροστά από τον τάφο και της δική του οικογένειας. Και ενώ η κάμερα έγραφε και τον ακολουθούσε στις αυθόρμητες κινήσεις του το πλάνο έκλεισε με τον ίδιο να απλώνει το χέρι του και να  χαϊδεύει με τρυφερότητα την φωτογραφία  της αγαπημένης του μητέρας που έχασε πριν λίγα χρόνια.

Τελευταίος σταθμός των γυρισμάτων ήταν το σημείο που όλα ξεκίνησαν στις αρχές του Ιούνη. Στα γραφεία της Ελληνικής Κοινότητας του Καΐρου μας περίμενε ο Πρόεδρος της ΕΚΚ κ. Χρήστος Καβαλής για να καταθέσει και αυτός το δικό του βίωμα ως Αιγυπτιώτης Έλληνας, αλλά και ως ένας άνθρωπος που ασχολείται ενεργά με τα κοινά από την θέση του Προέδρου για πάνω από είκοσι χρόνια. Ο κ. Καβαλής μίλησε για την ιστορία της Ελληνικής Καΐρινής Κοινότητας και τις δύο σημαντικές φάσεις της διαδρομής της με την αρχική της ονομασία ως «Κοινότητα των Ορθοδόξων Ελλήνων» το 1856 με τον Πατριάρχη στην κορυφή της ιεραρχίας, αλλά και για την τελευταία της μορφή που ξεκίνησε το 1904 και κρατάει μέχρι τις μέρες μας.

Ο κ. Καβαλής αναφέρθηκε επίσης και στον ρόλο της Κοινότητας που δεν είναι άλλος από το να διατηρήσει την Ελληνική οντότητα και τα χαρακτηριστικά της φυσιογνωμίας της, χωρίς όμως να γκετοποιήσει ή να διαφοροποιήσει τους Έλληνες από τους Αιγύπτιους αδελφούς τους. Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας έκλεισε την συνέντευξη με ένα λογοπαίγνιο που έκανε όλους να γελάσουν, λέγοντας ότι αν σε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα έπαιζε  η Ελλάδα με την Αίγυπτο και ο ίδιος βρισκόταν στο Κάιρο τότε θα υποστήριζε την Ελλάδα, αν όμως στον ίδιο αγώνα βρισκόταν στην Αθήνα τότε θα υποστήριζε χωρίς δεύτερη σκέψη  την ομάδα της Αιγύπτου.

Τα γυρίσματα ολοκληρώθηκαν και περιμένουμε με ανυπομονησία το τελικό αποτέλεσμα που από ότι δείχνουν όλα τα σημάδια θα είναι καταπληκτικό. Αξίζει να σημειώσουμε ότι την μουσική του έργου έγραψε ο ελληνικής καταγωγής, Αλεξανδρινός κ. Άντελ Χάκι ,ενώ το σενάριο είναι του κ. Χάσαν ελ Ζαουέμπ με την Δρ Γιούσρ Φαλάουκας να είναι επίσης και υπεύθυνη της όλης παραγωγής.