«Ζήτω η Ελεύθερη Κύπρος» από τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεόδωρο, 50 χρόνια μετά την τραγική Τουρκική εισβολή στην Μεγαλόνησο
Βασίλης Α. Πουλαρίκας
«Νησί πικρό, νησί γλυκό, νησί τυραγνισμένο
κάνω τον πόνο σου να πω και προσκυνώ και μένω».
Με αυτό το καθηλωτικό δίστιχο ο μέγιστος Γιάννης Ρίτσος συμπυκνώνει το βουβό συναίσθημα του πόνου σε ένα δάκρυ και το αφήνει να κυλήσει από τα μάτια όλου του Ελληνισμού όπου γης.
Η ανείπωτη τραγωδία του Κυπριακού λαού που στις 20 Ιουλίου του 1974 ένιωσε το μαχαίρι του Τούρκου κατάσαρκα, αφήνοντας την βίαιη χαρακιά του εισβολέα να στάζει Κυπριακό και Ελληνικό αίμα για πάνω από 50 χρόνια και να μην λέει η πληγή, με τίποτα να κλείσει.
Μια τέτοια μέρα μνήμης στεκόμαστε όλοι ως προσκυνητές για εκείνους που έπεσαν ηρωικά στους μεγάλους αγώνες για την ελευθερία, αλλά δεν ξεχνούμε και όλους αυτούς που «εντός των τειχών» της πατρίδας … την υπονόμευσαν.
Μια τέτοια μέρα μνήμης, 50 χρόνια μετά την αιματηρή εισβολή, σε Κύπρο και Ελλάδα οι σημαίες κυμάτισαν μεσίστια και οι καμπάνες των εκκλησιών χτύπησαν 50 φορές, μια για κάθε χρόνο που η μπότα του Αττίλα πατάει την μαρτυρική Μεγαλόνησο.
50 χτύποι της καμπάνας σε κάθε εκκλησιά, ως ανάχωμα στην λήθη, ως ιερό προσκλητήριο και χρέος για όσους έμειναν πίσω. Δεν ξεχνώ σημαίνει ότι δεν σταματώ να πολεμώ και να ονειρεύομαι την λευτεριά με όποιο κόστος.
Με αυτήν την αίσθηση του υψηλού χρέους η Πρεσβεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αίγυπτο για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά τίμησε την μνήμη των αδικοχαμένων αδελφών μας με μια επιμνημόσυνη δέηση που τέλεσε η Α.Θ.Μ ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής Θεόδωρος Β.
Η ατμόσφαιρα στον περίλαμπρο Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Παλαιό Κάιρο καθηλωτική, με τον Μακαριώτατο Πατριάρχη, να προεξάρχει της Θείας Λειτουργίας έχοντας στο πλευρό του τον Σεβασβιώτατο Μητροπολίτη Πτολεμαϊδος Παντελεήμονα, τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Ιππώνος Στέφανο, τον Καθηγούμενο της Ιεράς Μονής Πανοσιολογιώτατο Αρχιμανδρίτη Δαμασκηνό και τον Πανοσιολογιώτατο Αρχιμανδρίτη Παρθένιο.
Μετά το πέρας της Λειτουργίας ο Μακαριώτατος Πατριάρχης με σπασμένη από συγκίνηση φωνή οδήγησε με παρρησία, ψυχή τε και σώματι την μυσταγωγική τελετουργία της επιμνημόσυνης δέησης και στεντορεία τη φωνή ύψωσε πάνω από τους ώμους του, το δάφνινο τιμητικό στεφάνι αναφωνώντας με πείσμα καρδιάς: «Ζήτω η Ελεύθερη Κύπρος»
Η Ελληνική και η Κυπριακή σημαία ακτινοβολούσαν κοινή ιστορία σε ένα ύφασμα ενωμένο και πάνω τους δύο κάδρα με φωτογραφίες από τους πεσόντες το ένα και από εικόνες της εισβολής το άλλο. Και ανάμεσά τους μια μυρωδάτη ανθοδέσμη, με πορτοκαλί και άσπρα λουλούδια να μπερδεύονται με τα πλατιά πράσινα φύλλα και να οδηγούν το βλέμμα μας στα χρώματα της Κυπριακής σημαίας.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πτολεμαϊδος Παντελεήμων, με τον πάντα μελίρρυτο λόγο του μίλησε για την δύναμη της Πίστης μέσα από μια συγκλονιστική περικοπή του Ευαγγελιστή Μάρκου, η οποία περιγράφει την παρουσία του Ιησού Χριστού στον κόσμο μας και την άμεση ανταπόκριση του στην παράκληση ενός Ρωμαίου εκατόνταρχου να θεραπεύσει τον αγαπημένο του υπηρέτη. Μέσα στον πόνο της ψυχής του, μας ανέφερε ο Σεβασμιώτατος ανοίγεται τίμια η καρδιά του στον Χριστό και η πίστη του φωτίζει και τα δικά του βήματα για την προσωπική του μεταστροφή.
Στην συνέχεια ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης στήλωσε το βλέμμα του στην σημαία της Μεγαλονήσου και με το βάρος της θλίψης στην φωνή ανέφερε: «Αυτήν την Κυριακή, κατά την οποία η Αγιωτάτη Εκκλησία μας, παρουσιάζει το ελπιδοφόρο μεγαλείο της δυνάμεως της πίστης ενός αγνώστου Ρωμαίου στρατιωτικού αξιωματούχου, συμπίπτει με μία θλιβερή επέτειο του Γένους μας, με την μαύρη επέτειο της συμπληρώσεως 50χρόνων από την εισβολή των τουρκικών δυνάμεων του «Αττίλα» στην Κύπρο και την έως σήμερα παράνομη κατοχή ενός μεγάλου τμήματος της νήσου.
50 xρόνια πέρασαν από τα δραματικά εκείνα γεγονότα που κατέστησαν κατά τον Ρίτσο, την “Μικροκόρη του Ελληνισμού”, την ηρωοτόκο Κύπρο μας, Μάνα αιμορροούσα, Μάνα αλυσόδετη, σκλαβωμένη και σφαδάζουσα μπροστά στο μαρτύριο των παιδιών της.
50 χρόνια πέρασαν κι ακόμα άλλες μάνες αναμένουν τους αγνοούμενους γιους τους, κάποια παιδιά τους πατέρες τους, κάποιες σύζυγοι τους συζύγους τους, κάποια κενοτάφια ζητούν τα λείψανα των ηρώων μας.
50 χρόνια πέρασαν… Ήταν πρωί της Δευτέρας της 15η Ιουλίου 1974, όταν μαθήτριες και μαθητές, ελληνόπαιδες του Καΐρου που φιλοξενούνταν στην Κύπρο, συνοδευόμενοι από τους εκπαιδευτικούς τους, είχαν μεταβεί στις 08:30 π.μ. στο Προεδρικό Μέγαρο της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Λευκωσία για να γίνουν δεκτοί από τον αοίδιμο Πρόεδρο και Αρχιεπίσκοπο Κύπρου κυρό Μακάριο Γ΄. Κι ενώ τα βλαστάρια του Ελληνισμού της Αιγύπτου συναντούσαν την ηγετική Ψυχή της Κύπρου, άρματα μάχης εισέβαλαν στο Προεδρικό Μέγαρο, το βομβάρδιζαν, το πολυβολούσαν. Πολλοί μάλιστα θεωρούν ότι, όταν οι εισβολείς αντελήφθησαν την ύπαρξη ομάδος παιδιών στο βαλλόμενο από αυτούς Προεδρικό Μέγαρο, αιφνιδιάστηκαν και ανέκοψαν το μέγεθος πυρός, ώστε τούτη η αφορμή να προσφέρει στον Εθνάρχη Μακάριο τον πολύτιμο χρόνο διαφυγής.
50 χρόνια πέρασαν… Μπορεί να μην κατέστη εφικτό εκείνη την αποφράδα ημέρα να δολοφονηθεί η ηγετική μορφή της Κύπρου, αλλά επετεύχθη το αδιανόητο, να ανοίξουν οι κερκόπορτες στον “Αττίλα”, για να καταλάβει εν τέλει το 37% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Τον λόγο στην συνέχεια πήρε η Πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας κα Πόλυ Ιωάννου, η οποία μίλησε από καρδιάς με το θάρρος μιας γυναίκας που «δεν ξεχνά» και με το τραγικό βίωμα ολάκερης της φυλής της να αντανακλά σαν πολύτιμο διαμάντι ελπίδας μέσα από τα μεστά επιμνημόσυνα λόγια της.
«Με βαρύ πένθος και πραγματική οδύνη βρισκόμαστε σήμερα εδώ, 50 χρόνια μετά το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή του Ιουλίου και του Αυγούστου 1974.
Τιμούμε αυτούς που πολέμησαν για τη δημοκρατία ενάντια στο φασιστικό πραξικόπημα.
Τιμουμε αυτούς που πολέμησαν για την ελευθερία της Κύπρου ενάντια στον Τούρκο εισβολέα, αυτούς που θυσιάστηκαν, που εκτελέστηκαν, που αιχμαλωτίστηκαν, που υπέστησαν αδιήγητες κακουχίες.
Δεν ήταν όμως μόνο μαχητές τα θύματα εγκλημάτων πολέμου που διέπραξαν οι τουρκικές δυνάμεις, εγκλήματα που δεν τιμωρήθηκαν ποτέ.
Οι άμαχοι έζησαν ανείπωτα δεινά: δολοφονίες, βιασμούς, βασανιστήρια, λεηλασίες και τόσα άλλα τραύματα που δεν θα επουλωθούν ποτέ. Τιμούμε τους ίδιους, τις θυσίες και το δράμα τους, που κουβαλούν στην σιωπή 50 χρόνια τώρα, χωρίς καμιά ελπίδα επανόρθωσης.
Δεν ξεχνούμε τους αγνοούμενους, αυτούς που εντοπίστηκαν και αυτούς των οποίων η τύχη ακόμα αγνοείται, και προσευχόμαστε για ανεύρεση και για ανάπαυση των ψυχών όλων όσοι εξαφανίστηκαν στη δίνη του πολέμου.
Υποκλινόμαστε στους συγγενείς των αγνοουμένων που έζησαν και ζουν με την αγωνία της εξαφάνισης των δικών τους, πολλές φορές πεθαίνοντας στην αγωνία και στο σκοτάδι, ή περιμένοντας για δεκαετίες προκειμένου να πάρουν μερικά οστάρια των δικών τους χωρίς εξήγηση για τις συνθήκες θανάτωσης τους, κουβαλώντας όμως εφ’ όρου ζωής, το βάρος του αναμφίβολα οδυνηρού τους θανάτου και της βεβηλωτικής μεταθανάτιας μεταχείρισης των ανθρώπων τους.
Υποκλινόμαστε στους εκτοπισμένους που υπομένουν τον ξεριζωμό και δεν εγκαταλείπουν την ελπίδα της επιστροφής στον τόπο τους και στις περιουσίες τους.
Υποκλινόμαστε στους εγκλωβισμένους που αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους κι έμειναν να ζουν υπό κατοχή, υπομένοντας τον καθημερινό εξευτελισμό και την εκδίωξη τους, που οδήγησε στον αποδεκατισμό τους: από 20.000 άτομα το 1974 σε 400 περίπου σήμερα.
Δεν ξεχνούμε την προμελετημένη προσπάθεια εθνοκάθαρσης της κατεχόμενης Κύπρου: την εξαφάνιση του ελληνικού πληθυσμού, την εξάλειψη του μακραίωνα πολιτισμού που το ελληνικό στοιχείο ανέπτυξε, την εξόντωση της ιστορικής ταυτότητας της κατεχόμενης Κύπρου με την καταστροφή της πολιτιστικής και θρησκευτικής της κληρονομιάς, την αλλαγή του δημογραφικού χαρακτήρα, του αφανισμού των ιστορικών τοπωνυμίων, και της εν γένει εκμηδένισης της ελληνικής ιστορικής παρουσίας στην κατεχόμενη Κύπρο.
Δεν δεχόμαστε την κατοχή, όσο καιρό κι αν συνεχίσει να μας επιβάλλεται, ούτε τη νομιμοποίηση κανενός άλλου αποτελέσματος της παράνομης χρήσης βίας κατά της Κύπρου από την Τουρκία.
Δεν δεχόμαστε την υποδούλωση και την προσθήκη της Κύπρου στον κατάλογο των χαμένων πατρίδων.
Δεν δεχόμαστε τον καθορισμό της δικής μας μοίρας από κανέναν εκτός από εμάς τους ίδιους.
Χρέος μας είναι να διασφαλίσουμε ότι οι θυσίες όσων τιμούμε σήμερα δεν θα πάνε χαμένες και ότι δεν θα περάσουν τα σχέδια κανενός για διχοτόμηση και εξουδετέρωση της Κύπρου.
Ο αγώνας για μια ελεύθερη, ειρηνική, ενωμένη, ανεξάρτητη, κυρίαρχη και αυτόνομη κυπριακή δημοκρατία για όλους τους Κυπρίους, μακριά από εξωτερικές παρεμβάσεις, δεν τελειώνει ποτέ.
Με ενότητα, υπευθυνότητα και αποφασιστικότητα, συνεχίζουμε τον αγώνα, προσδοκώντας να φανούμε αντάξιοι της θυσίας όσων τιμούμε σήμερα.
Ας είναι αιώνια η μνήμη τους και ελαφρύ το χώμα που τους σκεπάζει».
Ο Μακαριώτατος Πατριάχης Αλεξανδρείας εμφανώς συγκινημένος και ο ίδιος εξέφρασε στο τέλος και την δική του ευχή για μια ελεύθερη Κύπρο και προέτρεψε όλους να τραγουδήσουν τον εθνικό ύμνο στην μνήμη αυτών που έδωσαν την ζωή τους, αλλά και για όσους 50 χρόνια υπομένουν την κατοχή καρτερώντας την λευτεριά.
Στην Αίθουσα του Θρόνου η συνέχεια, με την Κυπριακή Πρεσβεία να έχει ετοιμάσει ένα πλούσιο κέρασμα που μέσα σε όλα τα εδέσματα οι παριστάμενοι απόλαυσαν παραδοσιακές χαλουμόπιτες και σουσούκο με την συνοδεία της Κυπριακής Ζιβανίας και της Κουμανταρίας, ενώ οι συζητήσεις έδιναν και έπαιρναν για τα ιστορικά γεγονότα της εποχής.
Προβλήθηκαν επίσης και δύο ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα βίντεο ντοκουμένα και πολλές φωτογραφίες από την μαρτυρική εισβολή, ενώ ακούστηκαν και τραγούδια που γέμισαν τις καρδιές όλων με την υπερηφάνεια ενός λαού που έχει αποφασίσει να μην αφήσει την λήθη να θολώσει το όνειρο για την ελευθερία και τον τερματισμό της κατοχής, όσα χρόνια και αν περάσουν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής πατέρας Δαμασκηνός και ο Ακόλουθος Άμυνας της Κυπριακής Πρεσβείας Συνταγματάρχης Μηχανικού Κωνσταντίνος Χατζηκωστής απέσπασαν από όλους τα εύσημα για την άψογη διοργάνωσης της τιμητικής ημέρας.
Την Ελληνική Κοινότητα Καΐρου εκπροσώπησε η Αντιπρόεδρος κα Χρυσάνθη Σκουφαρίδου. Την Κυπριακή Πρεσβεία εκπροσώπησαν η Πρέσβης κα Πόλλυ Ιωάννου, ο Ακόλουθος Άμυνας Συνταγματάρχης Μηχανικού Κωνσταντίνος Χατζηκωστής, ο Γενικός Πρόξενος κ. Αριστόδημος Ασσιώτης, ο Σύμβουλος Πρεσβείαςκ. Ονούφριος Οικονομίδης
Από την Ελληνική Πρεσβεία στην Αίγυπτο παρέστησαν: ο Σύμβουλος Πρεσβείας κ. Αθανάσιος Λεούσης, ο Ακόλουθος Άμυνας Πλοίαρχος Μιχάλης Τσιλιγκάκης, και ο βοηθός του Αντισμήναρχος Κωνσταντίνος Πετρούλης, η κα Δέσποινα Τζόβα από το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών υποθέσεων, ενώ τα ελληνόφωνα σχολεία μας στο Κάιρο εκπροσώπησε ο Συντονιστής Εκπαίδευσης Βορείου Αφρικής και Μέσης Ανατολής κ. Γιώργος Κοκορέλης.
Δείτε εικόνες από την ημέρα τιμής και μνήμης (φωτογραφίες : George Adib)
Δείτε στον παρακάτω σύνδεσμο το ενδιαφέρον βίντεο του Υπουργείου Εξωτερικών της Κύπρου που προβληθηκε στην Αίθουσα του Θρόνου κατά την τελετή μνήμης
