Μια εκ βαθέων συνέντευξη με τον Συντονιστή Εκπαίδευσης Βορείου Αφρικής και Μέσης Ανατολής, κ. Γιώργο Κοκορέλη

Βασίλης Α. Πουλαρίκας

Εάν προσπαθούσαμε να συμπυκνώσουμε σε μία φράση για να περιγράψουμε όσο το δυνατόν πληρέστερα τον ρόλο που διαδραματίζει το «Γραφείο Συντονιστή Εκπαίδευσης» στα Ελληνικά σχολεία του Απόδημου Ελληνισμού, θα λέγαμε, χωρίς δεύτερη σκέψη, ότι ο ρόλος αυτός είναι πολυδιάστατος και ταυτόχρονα απόλυτα κομβικός.

Κάθε «Συντονιστικό Γραφείο» ανά τον κόσμο αποτελεί τον ομφάλιο λώρο που συνδέει τα ομογενειακά σχολεία με την Μητροπολιτική Ελλάδα, ανατροφοδοτώντας διαρκώς τα δύο αυτά συγκοινωνούντα δοχεία του Ελληνισμού.

Το Γραφείο Συντονιστή Εκπαίδευσης Βορείου Αφρικής και Μέσης Ανατολής έχει την έδρα του στο Κάιρο. Πρόκειται για ένα Συντονιστικό Γραφείο εξαιρετικής σημασίας, το οποίο έχει υπό την ευθύνη του ιστορικά και σημαντικά Ελληνικά σχολεία που ακολουθούν επάξια τη λαμπρή πορεία που έχει χαράξει ο Ελληνισμός στη συγκεκριμένη περιοχή.

Η επιθυμία μας να γνωρίσουμε περισσότερα για τον πολύτιμο αυτό θεσμό της εκπαιδευτικής αλυσίδας, μάς ώθησε να συναντήσουμε τον Συντονιστή Εκπαίδευσης, κ. Γιώργο Κοκορέλη, έναν άξιο και δραστήριο εκπαιδευτικό λειτουργό, ο οποίος, όπως φανερώνουν τα βήματά του στην Αίγυπτο, τιμά στο ακέραιο τον ρόλο και την υψηλή αποστολή της θέσης του.

Στις 9 Φεβρουαρίου, συναντηθήκαμε μαζί του στην Κατοικία του Έλληνα Πρέσβη στο Κάιρο, όπου μας παραχώρησε μία εκ βαθέων συνέντευξη, λίγη ώρα πριν απολαύσουμε μαζί του, αλλά και με τους δεκάδες καλεσμένους του Έλληνα Πρέσβη, την γιορτή της Ελληνικής γλώσσας, η οποία διοργανώθηκε με μεγάλη επιτυχία από την Πρεσβεία, σε συνεργασία με το Γραφείο Συντονιστή.

Έχετε ήδη διανύσει μια επιτυχημένη πορεία ως Καθηγητής, αλλά και ως Αν. Διευθυντής της Αμπετείου Σχολής Καΐρου. Πως αξιοποιείτε  αυτή την παρακαταθήκη από τη νέα σας θέση;

Υπηρέτησα στο Κάιρο ως καθηγητής στην Αμπέτειο Σχολή και ακολούθως ως Αν. Διευθυντής, επομένως είχα την ευκαιρία να διερευνήσω τις δομές της εκπαίδευσης και να αποκτήσω προσωπική αντίληψη για τα εκπαιδευτικά πράγματα. Ήταν για μένα μια πρωτόγνωρη και πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία. Εντόπισα τα προβλήματα και τις ανάγκες και επεξεργάστηκα προτάσεις στο πλαίσιο των εκάστοτε αρμοδιοτήτων μου. Λόγω της θέσης ευθύνης που κατείχα, είχα ήδη έρθει σε επαφή με θεσμικούς παράγοντες αποκτώντας μια πρώτη ουσιαστική και εποικοδομητική επαφή αλλά και συνεργασία.

Με την ανάληψη των νέων μου καθηκόντων η πρότερη αυτή εμπειρία με βοήθησε πολύ και η ήδη υπάρχουσα σχέση με τους θεσμικούς παράγοντες εδραιώθηκε και διευρύνθηκε περαιτέρω στο πλαίσιο που ο θεσμικός μου ρόλος επιβάλλει.

Από την ανατροφοδότηση που εισπράττουμε από τα πρώτα δείγματα της «δικής σας γραφής», διαφαίνεται μια αίσθηση εμπιστοσύνης και εκτίμησης στο πρόσωπό σας. Μιλήστε μας λίγο παραπάνω για τις προσώρας επαφές σας με τους φορείς της Παροικίας, αλλά και με τους εκπαιδευτικούς στις μονάδες ευθύνης σας

Θεωρώ αυτονόητο ότι κάθε δημόσιος λειτουργός δεν μπορεί να πορευτεί μόνος,  οποιοδήποτε καθήκον κι αν του ανατεθεί. Οφείλει να σεβαστεί τον ρόλο και την προσφορά κάθε φορέα, κάθε θεσμικού παράγοντα, με τον οποίο μπορεί και πρέπει να συνεργαστεί. Με αυτό το δεδομένο, σε κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης και εποικοδομητικού διαλόγου, ξεκίνησε η συνεργασία μου μαζί τους. Τους άκουσα και τους ακούω προσεκτικά, αφού πρώτιστο καθήκον μου ήταν, και φυσικά παραμένει, η ενημέρωση, ο εντοπισμός των τοπικών προβλημάτων της αρμοδιότητάς μου και οι τρόποι επίλυσής τους. Από πού αλλού, άλλωστε, θα αντλούσα γνώση αν όχι από τους καθ΄ ύλην αρμοδίους φορείς της τοπικής ομογενειακής παροικίας; Στον Πατριάρχη Αλεξανδρείας, στον Αρχιεπίσκοπο Σινά, στον Πρέσβη της Ελλάδας, στην Πρέσβη της Κύπρου, στους κκ Γενικούς Προξένους, στις ελληνικές κοινότητες Καΐρου  και Αλεξανδρείας και στους Προέδρους τους, στο Ίδρυμα Αμπέτ, σε κάθε ένα μέλος των πιο πάνω φορέων και οργανισμών οφείλω θερμές ευχαριστίες για την στήριξη και την υποστήριξή τους και την άριστη συνεργασία.

Θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθώ στους συναδέλφους μου εκπαιδευτικούς όλων των δομών εκπαίδευσης της αρμοδιότητάς μου, με τους οποίους οργανώνουμε και σχεδιάζουμε κάθε βήμα για την απρόσκοπτη και ομαλή λειτουργία των σχολείων, των τμημάτων ελληνικής γλώσσας και των Πανεπιστημίων.  Η συνεργασία μου με τους Διευθυντές των σχολείων και τους εκπαιδευτικούς είναι άριστη και τους απευθύνω και από εδώ θερμές ευχαριστίες.

Πως φάνταζε στα μάτια σας ο Αιγυπτιώτης Ελληνισμός; Είχατε κάποιες λογοτεχνικές, πολιτικές ή και καλλιτεχνικές αναφορές τις οποίες και εμπιστευτήκατε ως οδοδείκτες για τα πρώτα σας βήματα;

Ο αιγυπτιώτης ελληνισμός ήταν κάπως γνωστός σε μένα από κοινωνικές και οικογενειακές επαφές με Αιγυπτιώτες που είχαν, όμως, προ πολλού φύγει από την Αίγυπτο. Με την Αίγυπτο, την Ιστορία της, τον παροικιακό ελληνισμό της χώρας και την προσφορά του, από την αρχαιότητα ως σήμερα, ήρθα σε επαφή μέσα από τις σπουδές μου στη Φιλοσοφική Σχολή. Η Λογοτεχνία, όμως, ήταν  εκείνη που μου πρόσφερε την πιο θερμή, την πιο άμεση και ζωντανή επαφή με τη χώρα του Νείλου. Ο Καβάφης, ο Σεφέρης και ο Τσίρκας με συντροφεύουν χρόνια τώρα με τα εμβληματικά τους έργα. Αλλά και ο Ντάρελ, ο Μαχφούζ  και άλλοι Αιγύπτιοι ή και αιγυπτιώτες λογοτέχνες φώτισαν, με τα κείμενά τους, πλευρές και όψεις της ζωής του μακρινού αλλά και του πιο πρόσφατου παρελθόντος στην Αίγυπτο.

Με δεδομένο ότι η ουσιαστική εκμάθηση της γλώσσας είναι το αναγκαίο κλειδί για να γευτεί κάποιος τα πολύτιμα δώρα του πολιτισμού μας θα ήθελα να σας ρωτήσω ποιο είναι το όραμά σας για την ελληνική παιδεία στην Αίγυπτο; Πώς φαντάζεστε την  αποτελεσματική και εις βάθος διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στα σχολεία της Παροικίας. Δώστε μας ένα δείγμα από τον «οδικό χάρτη» που θα ακολουθήσετε, για να το επιτύχετε.

Το σχολείο είναι οι δάσκαλοί του, οι μαθητές του και οι γονείς τους. Τους τρεις αυτούς πυλώνες οφείλουμε να στηρίξουμε με κάθε μέσο ώστε, με τον διακριτό του ρόλο ο καθένας, να συμβάλει στο προχώρημα και στο βάθεμα της παιδείας και στα σχολεία της παροικίας. Τα σχολεία λοιπόν, τα αμιγώς ελληνικά πρωτίστως, παρά τη μαθητική συρρίκνωση που παρουσιάζουν ορισμένα, οφείλουμε να τα στηρίξουμε, όπως και ο Υπουργός, κος Πιερρακάκης, τόνισε στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Αίγυπτο. Το Υπουργείο Παιδείας, μέσω του Συντονιστικού Γραφείου Καΐρου, συνδράμει στην ομαλή λειτουργία τους. Το ίδιο πράττουν και οι φορείς της ίδρυσής τους, οι ελληνικές κοινότητες Καΐρου και Αλεξανδρείας και το Ίδρυμα Αμπέτ.   

Στο λίγο χρόνο από την ανάληψη υπηρεσίας και την άσκηση των νέων μου καθηκόντων, πρώτιστο καθήκον ήταν να διερευνήσω και να ιεραρχήσω τις ανάγκες των δομών της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στην περιοχή της ευθύνης μου. Έτσι, συνεχίζοντας τις προσπάθειές μου των προηγούμενων χρόνων, έχει δοθεί μέχρι στιγμής προτεραιότητα στα ακόλουθα. Η ενίσχυση της ελληνικής γλώσσας, που είναι πρώτιστο καθήκον, διευρύνεται τόσο από μαθήματα ελληνικών για την ενίσχυση των μαθητών που τη χρειάζονται μετά το πέρας των μαθημάτων τους, όσο και από άλλες δράσεις που είναι προγραμματισμένες, στο άμεσο μέλλον, διαδικτυακές συνδέσεις με εκπαιδευτικούς από την Ελλάδα, από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και από τα ελληνικά Πανεπιστήμια. Η συνολική αναβάθμιση της Παιδείας που προσφέρεται, ενισχύεται από Ομίλους και προγράμματα που εισήχθησαν τώρα στα σχολεία. Για πρώτη φορά λειτουργεί Όμιλος Διπλωματίας που διευρύνει τους γλωσσικούς ορίζοντες των μαθητών, εξοικειώνοντάς τους στην Ελληνική του επίσημου κρατικού μηχανισμού ενώ προετοιμάζεται το ανέβασμα θεατρικής παράστασης από το Αβερώφειο.

Ενδεικτικά και μόνο σας ανέφερα μερικές από τις δράσεις που υλοποιούνται αυτή τη στιγμή στα σχολεία του Καΐρου και της Αλεξανδρείας. Σε όλα ανεξαιρέτως τα σχολεία υλοποιούνται δράσεις πρωτότυπες και δημιουργικές που συμβάλλουν στη γνωστική και γλωσσική καλλιέργεια των παιδιών μας με εθνοκεντρική, πλουραλιστική, συμπεριληπτική και πολυπολιτισμική στόχευση, όπως φαίνεται από τη Γαλλική γλώσσα η οποία, προαιρετικά και εκτός ωρολογίου προγράμματος, προσφέρεται σε αρκετούς μαθητές της Αμπετείου, που ζήτησαν την εισαγωγή της.

Για πρώτη φορά, επίσης, εφαρμόστηκε στο Κάιρο ο θεσμός του mentoring στα πρότυπα των μεθόδων που ακολουθούνται στην Ελλάδα και που στόχο έχουν τη διασύνδεση των Πανεπιστημίων με τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Πριν τις γιορτές ολοκληρώθηκε το mentoring του πρώτου εξαμήνου, κατά το οποίο φοιτητές του Τμήματος Ελληνικού Πολιτισμού Μετάφρασης και Διερμηνείας του Πανεπιστημίου Al Azhar παρακολούθησαν μαθήματα ελληνικής γλώσσας, λογοτεχνίας και Ιστορίας στην Αμπέτειο, με στόχο να ενισχυθεί το επίπεδο της γλωσσομάθειας των φοιτητών, η παιδαγωγική τους κατάρτιση αλλά και η ανατροφοδότηση στους μαθητές της  Αμπετείου από την όσμωση με τους φοιτητές.

Το πρόγραμμα αυτό θα συνεχιστεί και στο ερχόμενο εξάμηνο με φοιτητές από το Πανεπιστήμιο του Καΐρου και ελπίζουμε ότι θα συμβάλει στην πολύπλευρη θωράκιση των φοιτητών και των μαθητών στη βάση της επαφής και της εμβάθυνσης στην ελληνική γλώσσα, που λειτουργεί έτσι ως καμβάς ευρύχωρος για πειραματισμό, εξάσκηση και τριβή στις πολλαπλές εκδοχές της.

Πρώτιστος στόχος, για την επίτευξη του οποίου γίνονται ήδη βήματα, είναι και η σύνδεση των ελληνικών τμημάτων των αιγυπτιακών Πανεπιστημίων με τα αντίστοιχά τους στην Ελλάδα.

Ακόμη, και ύστερα από επτά χρόνια, μετά από πολλή προσπάθεια των ελληνικών διπλωματικών αρχών στην Ιορδανία και του Συντονιστικού Γραφείου Καΐρου θα ξαναλειτουργήσει άμεσα το ΤΕΓ στο Αμμάν, με απώτερο στόχο να ξαναμπεί η Ελληνική  στο Πανεπιστήμιο της Ιορδανίας. 

Στην ιστορική αυτή συγκυρία του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού, οι  άνθρωποι που ασχολούνται με τα κοινά, κουβαλάνε στις πλάτες τους μια τεράστια κληρονομιά και καλούνται να τη διαχειριστούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ποια είναι η δική σας οπτική;

Παρακολουθώ με μεγάλο ενδιαφέρον τις άοκνες προσπάθειας των ελληνικών Κοινοτήτων σε συνεργασία με την ελληνική Πολιτεία να διατηρήσουν την τεράστια παρακαταθήκη που τους κληροδοτήθηκε. Εντυπωσιάζομαι από τη συμμετοχή των μελών των κοινοτήτων στις κοινές δράσεις για την προστασία και την αναβάθμιση υπηρεσιών και τον εξωραϊσμό κτηρίων όπως το ανανεωμένο ελληνικό Νοσοκομείο, οι ανακαινισμένοι ναοί, το Σπετσεροπούλειο Μέγαρο και άλλα πολλά που με κόπο, μεράκι και φροντίδα διαρκώς βελτιώνονται για να θυμίζουν τη δυναμική παρουσία του αιγυπτιώτη ελληνισμού και την προσφορά του στην Αίγυπτο. Στην ίδια προοπτική και με παρόμοια οπτική γίνονται και οι προσπάθειες για ανανέωση και εμβάθυνση της ελληνικής παρουσίας στην Αίγυπτο μέσα από την Παιδεία και την ελληνική γλώσσα, φορέα ιδεών απαράμιλλης αξίας και δυναμικής που δεν θα πάψει ποτέ να συγκινεί, να εμπνέει και να ενώνει Έλληνες και Αιγυπτίους.