Η Αγία Αικατερίνη και η φουρτούνα!

Η Ελληνική κοινή γνώμη αλλά και πολλές αρχές και θεσμοί στην Ελλάδα και όχι μόνο, έχουν πανικοβληθεί και δικαίως αλλά έχουν και αποπροσανατολιστεί  με το θέμα της Ιεράς Μονής της Αγίας Αικατερίνης, για πολλούς λόγους, ρισκάροντας να βλάψουν τις υποδειγματικές σχέσεις Ελλάδος Αίγυπτου, φθάνοντας στα όρια του παροξυσμού.

Είμαστε με το χέρι στη καρδιά, υπέρ του αγώνος διατήρησης της Μονής ως έχει και βρίσκεται διατηρώντας το status quo της μέχρι Δευτέρας παρουσίας, μόνο που κανείς δεν φαίνεται να μπορεί να το αλλάξει, και επομένως μόνο η ψυχραιμία βοηθά!

Χρειάζεται αρχικά να διευκρινίσουμε μερικά πράγματα πριν συνεχίσουμε παραπέρα: 

Έχουμε συνηθίσει στην Ελλάδα να μην διαχωρίζουμε την πόλη της Αγίας Αικατερίνης από την Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης, είναι άλλο το ένα άλλο το άλλο -πολλές φορές λέμε πάμε Αθήνα και εννοούμε πάμε Ελλάδα, έτσι και εδώ…

Έχουμε επίσης μάλλον ξεχάσει στην Ελλάδα πως στην Αίγυπτο ζει 2000 χρόνια το Παλαίφατο Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής με τεράστια ιεραποστολική δράση, με βάση την Αίγυπτο, και για 1500 σχεδόν χρόνια η Μόνη της Αγίας Αικατερίνης ζει και φυλάει μοναδικά  θρησκευτικά κειμήλια, ποτέ όμως… όλους αυτούς τους αιώνες καμιά εκκλησία και κανένα μοναστήρι δεν έγινε ούτε τζαμί ούτε μουσείο!

Άλλο το Ισλαμικό (κατ’ όνομα κοσμικό) Τουρκικό κράτος και άλλο η Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου, που είναι η βάση του μετριοπαθούς Ισλάμ, με το Ιερό Άζχαρ να παλεύει για αιώνες τις νοσηρές ερμηνείες των διαφόρων.

Αυτό που αναστάτωσε τους πάντες κατά την γνώμη μου είναι, η σύγχυση που έγινε μεταξύ τριών παράλληλων διεργασιών…

Πρώτον της απόφασης μιας δικαστικής διαδικασίας που άρχισε πριν από πολλά χρόνια -μεταξύ ιδιωτών και της Μονής- και εκδικάστηκε δευτεροβάθμια την 28η Μαΐου 2025 υπέρ της Μονής, ενώ παράλληλα έτρεχε μια εξωδικαστική λύση μεταξύ των δύο κρατών, και τρίτον το μεγαλειώδες αναπτυξιακό έργο της αξιοποίησης της πόλης της Αγίας Αικατερίνης.

Οι δύο πρώτες ήταν διεργασίες για το ίδιο μεν θέμα αλλά παράλληλες, ανεξάρτητες και βασισμένες σε διαφορετικά σκεπτικά και κριτήρια η δε τρίτη σαφώς παράλληλη που συνέβαινε γεωγραφικά στον ίδιο περιβάλλοντα χώρο.

Τώρα γιατί τρεις παράλληλοι δρόμοι πιέστηκαν να γίνουν ένας είναι άξιο απορίας… Φυσικά έχουν αλληλοεπίδραση αλλά στην σκέψη μας πιστεύω πρέπει να μείνουν παράλληλες!

Για εμάς τους Αιγυπτιώτες, ο λόγος του Προέδρου Σίσι, πιστεύουμε πως θα τηρηθεί κατά γράμμα, όποιες ερμηνείες και αν επιδέχεται μια δικαστική νομική και ανελαστική εκ φύσεως απόφαση που εξέδωσε ένα δικαστήριο και όποια σχέδια και αν υπάρχουν για την ανάπτυξη της περιοχής, και αυτή η συγκεκριμένη συγκυρία θα επιβεβαιώσει στην πράξη την δύναμη της Ελληνοαιγυπτιακής φιλίας και στρατηγικής συνεργασίας.

Ας δούμε λοιπόν κι από μια άλλη οπτική γωνία τα πράγματα και όχι με καχυποψία και σκοτεινές σκέψεις, αλλά με ψυχραιμία…

Κατά την άποψή μου ευτυχώς που αποφάνθηκε το δικαστήριο τώρα,  και η όποια συμφωνία/ σύμβαση θα το λάβει υπόψη της και θα επουλώσει τις οποίες παρερμηνείες μπορεί μελλοντικά να εκφραστούν.

Βεβαίως καλώς το θέμα πήρε δημοσιότητα καθώς είναι ευαίσθητο για όλους μας, το κακό όμως είναι που μετατράπηκε σε χάος λόγω των πολλών και ανυπόστατων άρθρων  δηλώσεων και αναλύσεων! 

Εκτός  λοιπόν της σύγχυσης και της προφανούς άγνοιας που υπάρχει, η ταχύτητα αντίδρασης πριν καν διαβαστεί το σκεπτικό του δικαστηρίου και πριν ολοκληρωθούν οι πολιτικές διαπραγματεύσεις, αλλά και η σύνδεσή τους με το megaproject της Μεταμόρφωσης της πόλης της Αγίας Αικατερίνης μόνο κακό μπορεί να προξενήσει.

Θα μπορούσε επίσης δυνητικά να δηλητηριάσει τον στρατηγικό πλέον χαρακτήρα των σχέσεων των δύο χωρών, που σίγουρα δεν ωφελεί κανέναν και πρωτίστως την Μονή.

Συγχρόνως όμως, αυτή η αναποδιά ανέδειξε στην επιφάνεια μια λιμνάζουσα κατάσταση πολλών δεκαετιών.

Εκτός των θεμάτων του δικαστηρίου που είναι πλαισιωμένα με το τι ζητάει ο μεν και τι ζητάει ο δε -ήρθε φαίνεται το πλήρωμα του χρόνου για να διευθετηθούν πολλά θέματα που δεν τα πλησίαζε κανείς για χρόνια.

Ευελπιστούμε λοιπόν όλα αυτά να λυθούν βάσει διμερούς συμφωνίας μεταξύ των κρατών Αιγύπτου και Ελλάδος -εκφράζοντας την πολιτική βούληση των δύο πλευρών για την δίκαιη λύση θεμάτων που εκκρεμούσαν- και όντως τελούσαν εν υπνώσει και πρέπει να διασαφηνιστούν, όπως η νομική υπόσταση  της Μονής, τα ιδιοκτησιακά κ.λ.π. σύμφωνα με τα λεγόμενα του Έλληνα ΥΠΕΞ κ. Γεραπετρίτη μετά την  συνάντηση του στο Κάιρο με τον ομόλογό του.

Πιστεύω αλήθεια, πως εδώ η χάρη της Αγίας Αικατερίνης θέλησε να λυθούν αυτά τα θέματα ειδικά τώρα, που οι διμερείς σχέσεις Ελλάδος Αιγύπτου βρίσκονται στο ακρότατο θετικό σημείο της ιστορίας των δύο κρατών.

Τώρα η  διαχείριση και αναγνώριση των περιουσιών και των νομικών προσώπων στην Αίγυπτο ορίζεται από συγκεκριμένες Αιγυπτιακές νομοθεσίες, όπως και οι άδειες παραμονής για τους ξένους υπηκόους, που και αυτές θα μπορούσαν να μπουν στην συμφωνία, καθώς προφανώς στο δικαστήριο δεν τέθηκε θέμα ούτε βέβαια υπάρχει κάτι για τις άδειες παραμονής των Μοναχών.

Η σύγκριση πάντως μεταξύ Ελλάδος και Αιγύπτου δεν μπορεί να γίνεται πάντα και σε όλα, καθώς το κάθε κράτος έχει τις δικές του νομοθεσίες και κανόνες, μόνο κοινές συμφωνίες μπορούν να τις υπερβούν.

Θα κλείσω με δύο ακόμα διευκρινίσεις για ιστορικούς λόγους:

Πρώτον τι είναι το αναπτυξιακό έργο για την πόλη της Αγίας Αικατερίνης.

Δεύτερον και όχι για λόγους σύγκρισης αλλά ενημέρωσης για το τι ισχύει στην Ελλάδα για τις Ρωσικές Μονές στο Άγιον Όρος.

Πρώτον το TAGALY PROJECT στην πόλη της Αγίας Αικατερίνης είναι το μεγαλύτερο έργο στο Σινά, με στόχο την ανάπτυξη ολόκληρης της περιοχής και την προώθηση του θρησκευτικού τουρισμού για διάφορες θρησκείες.

Είναι ένα καθαρά αναπτυξιακό έργο, προϋπολογισμού 4 δισεκατομμυρίων λιρών Αιγύπτου, που στοχεύει στην αναβίωση του πνευματικού και θρησκευτικού καθεστώτος της πόλης της Αγίας Αικατερίνης στο Νότιο Σινά.

Το έργο αυτό επικεντρώνεται επίσης στον πλήρη ανασχεδιασμό της πόλης και στη διατήρησή της ως φυσικού καταφυγίου, αναδεικνύοντας την αισθητική διάσταση και τον χαρακτήρα της βεδουίνικης κληρονομιάς του λαού της Αγίας Αικατερίνης.  Επιπρόσθετα θα ληφθούν υπόψη τα πρότυπα βιώσιμης ανάπτυξης κατά την υλοποίηση αυτών των αναπτυξιακών έργων.

Στόχος είναι να το παρουσιάσει η Αίγυπτος στην ανθρωπότητα και τους λαούς του κόσμου με τον τρόπο που του αρμόζει, σε εκτίμηση της μοναδικής πνευματικής του αξίας που πηγάζει από το καθεστώς του ως έδρας των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών, όπως το περιέγραψε σε άρθρο του ο Αιγύπτιος δημοσιογράφος Άχμεντ Χουσέιν.

Είναι λοιπόν δυνατό να σκεφτεί κανείς πως τα κλείσιμο ή μετατροπή σε Μουσείο ενός Μοναδικής ακτινοβολίας Ελληνορθοδόξου Μοναστηριού εξυπηρετεί τον πιο πάνω σκοπό της Θρησκευτικής διάστασης του έργου;

Είναι επίσης παράλογο αν όχι απαράδεκτο να μην μπορεί να εκμεταλλευτεί ΣΩΣΤΑ και με υπέρτατο ΣΕΒΑΣΜΟ η Αίγυπτος το σημείο Εμφάνισης του Κυρίου που αναγνωρίζουν και οι τρεις μονοθεϊστικές Θρησκείες!

Θρησκευτικός τουρισμός δεν σημαίνει επίσκεψη Μουσείου αλλά επίσκεψη χώρων προσευχής και λατρείας!

Θεωρώ λοιπόν πολύ βιαστικές τις αντιδράσεις και αυτό που όντως χρειαζόμαστε είναι εμπιστοσύνη στους διαχειριστές του θέματος και στην πολιτική βούληση για να φτάσουμε εκεί που θα έπρεπε να βρισκόμαστε από την δεκαετία του 80!

Πέφτει πολύ βάρος στους ώμους των διαχειριστών του θέματος και πραγματικά τους ευχόμαστε καλή επιτυχία για την οποία είμαστε αισιόδοξοι καθώς πιστεύουμε πως εκτός των γνώσεων τους θα έχουν σίγουρα και την βοήθεια της Πανσόφου Αγίας Αικατερίνης.

Δεύτερον τα Ρωσικά Μοναστήρια στην Ελλάδα:

Το Άγιον Όρος, αν και απολαμβάνει διοικητικής αυτονομίας, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Ελληνικής Επικράτειας και διέπεται τόσο από το Σύνταγμα της Ελλάδας (Άρθρο 105), όσο και από διεθνείς συμβάσεις (π.χ. Συνθήκη της Λωζάνης, 1923).

Βάσει του Νόμου 3028/2002 («Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς»):

Όλα λοιπόν τα κειμήλια, οι εικόνες και αρχαιότητες που ανήκουν σε μονές θεωρούνται πολιτιστικά αγαθά, ακόμα και αν δεν είναι δηλωμένα ως αρχαιότητες.

Η μεταβίβασή τους (πώληση, εξαγωγή, δωρεά, ανταλλαγή) χωρίς άδεια του Υπουργείου Πολιτισμού είναι αυστηρά απαγορευμένη.

Τα κειμήλια, εικόνες, λείψανα κ.λπ. δεν ανήκουν προσωπικά στους μοναχούς ή στη μονή, αλλά είναι εκκλησιαστικά περιουσιακά στοιχεία, και δεν υπάρχει δυνατότητα ιδιωτικής ή μονομερούς απόφασης από μία μονή για την εκποίηση τέτοιων αντικειμένων χωρίς την έγκριση του Ελληνικού Κράτους και των αρμόδιων εκκλησιαστικών αρχών.

Αυτά λέμε και κάνουμε λοιπόν στην Ελλάδα, μπορεί να είναι κάπως έτσι και στην Αίγυπτο μόνο που αυτό δεν είναι υποχρεωτικός κανόνας.

Μήπως λοιπόν όσοι βιάστηκαν και σήκωσαν τόση σκόνη που έπεσε βούτυρο στο ψωμί των ΜΜΕ, έπρεπε τουλάχιστον να το ψάξουν περισσότερο για να μην κάνουν ζημιά στο καλό κλίμα που είναι προαπαιτούμενο για μια καλή διμερή σύμβαση αλλά και κυρίως ρισκάροντας να μεταδώσουν τον παροξυσμό και στην Αιγυπτιακή κοινή γνώμη;

Η ιστορία έδειξε στενή φιλία μεταξύ των λαών και κρατών Αιγύπτου και Ελλάδος πιστεύουμε πως αυτή η φουρτούνα τελικά θα επιβεβαιώσει για μια ακόμα φορά αυτή την ιστορική φιλία.

  Χ. Θ. Καβαλής

 Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου