80 χρόνια από τη Χιροσίμα: Τι μάθαμε;

«Τώρα έχω γίνει Θάνατος. Ο καταστροφέας των κόσμων.
Φαντάζομαι πως όλοι νιώσαμε έτσι, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο». 
_{Ρόμπερτ Οπενχάιμερ, φυσικός, δημιουργός της ατομικής βόμβας.}

Ήταν 6 Αυγούστου 1945. Το ρολόι έδειχνε 08:15 το πρωί όταν το βομβαρδιστικό Enola Gay, με τον σμήναρχο Πολ Τίμπετς στο πιλοτήριο, άφηνε πάνω από τη Χιροσίμα την πρώτη ατομική βόμβα ουρανίου.

Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, 70.000 ζωές αφανίστηκαν. Σε λίγες μέρες, μήνες και χρόνια, οι νεκροί έφτασαν τις εκατοντάδες χιλιάδες. Εγκαύματα, καρκίνοι, ακτινοβολία. Η πόλη έγινε στάχτη. Η ανθρωπότητα, μουδιασμένη, στάθηκε μπροστά στο ίδιο της το δημιούργημα.

53 δευτερόλεπτα πέρασαν από την ώρα που η βόμβα απελευθερώθηκε από το αεροπλάνο μέχρι τη στιγμή που εξερράγη. Η ατομική βόμβα με την ονομασία «little boy» (μικρό αγόρι) ισοδυναμούσε με 12.000 ως 15.000 τόνους TNT και η έκταση που κατέστρεψε ήταν περίπου 13 τετραγωνικά χιλιόμετρα.  

Ο συνολικός αριθμός των θυμάτων υπολογίζεται ως και 140.000, σε μια πόλη με πληθυσμό 350.000 κατοίκων. Οι ακόμη πιο μακροπρόθεσμες επιπτώσεις θα φαίνονταν μέσα στα επόμενα χρόνια και δεκαετίες, με τους καρκίνους και τις γενετικές αλλοιώσεις να επηρεάζουν όλο και περισσότερους από αυτούς που επιβίωσαν, αλλά και τις επόμενες γενιές.

Τρεις ημέρες αργότερα, μια δεύτερη αμερικανική ατομική βόμβα ισοπέδωνε την πόλη Ναγκασάκι, προκαλώντας τον θάνατο 74.000 ανθρώπων, τόσο από την πυρηνική έκρηξη, όσο και από τις συνέπειες τις ραδιενέργειας. Τη 15η Αυγούστου 1945, με τη χώρα γονατισμένη μετά τις επιθέσεις οι οποίες προκάλεσαν καταστροφή άνευ προηγουμένου, ο αυτοκράτορας Χιροχίτο ανακοίνωνε την συνθηκολόγησή της και πρακτικά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Ακολούθησε ο Ψυχρός Πόλεμος. Πυρηνικές κεφαλές στοιβάχτηκαν σε σιλό και υποβρύχια. Ολόκληρες γενιές μεγάλωσαν με τον φόβο του πυρηνικού τέλους. Κι όμως, μέσα απ’ τα ερείπια της Χιροσίμα γεννήθηκε κάτι: μια παγκόσμια φωνή, μια ελπίδα — «Ποτέ ξανά».

Και τώρα, οκτώ δεκαετίες μετά… τι απομένει από εκείνη τη φωνή;

Ο πυρηνικός εφιάλτης επιστρέφει — όχι ως σκιά του παρελθόντος, αλλά ως απειλή του παρόντος.
Η πυρηνική ενέργεια ξαναγίνεται όπλο. Πρόσχημα. Εργαλείο εκβιασμού.

Αλλά η μνήμη της Χιροσίμα δεν είναι τελετή. Είναι κραυγή. Είναι καθήκον.

Σήμερα, 80 χρόνια μετά, και με την Παλαιστίνη να είναι μια φρικτή πληγή που ακόμα αιμοραγεί, πρέπει να σταθούμε απέναντι στον φόβο και να θυμηθούμε πως η ανθρωπότητα δεν είναι κατασκευαστής του θανάτου.

Οφείλουμε, τώρα περισσότερο από ποτέ, να πούμε ξανά: ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ.