Ελλαδίτικα και Αιγυπτιώτικα μαθητικά συσσίτια

Όπως καταγράφουν οι Χ. Λεβεντάκης και Β. Γκαρίλα, ενώ και πριν από το 1931 αναφέρεται η διανομή σχολικών συσσιτίων, τη χρονιά αυτή με το νόμο του Ελευθερίου Βενιζέλου περί εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης και επί θητείας του Γεωργίου Παπανδρέου στο Υπουργείο Παιδείας, εκδηλώνεται μεγαλύτερο ενδιαφέρον από το κράτος για τα μαθητικά συσσίτια. Εκτός βέβαια από τους κρατικούς πόρους, συγκεντρώθηκαν χρήματα από τοπικές πηγές, εράνους, ιδιωτικές και συλλογικές δωρεές.

Από το 1934 την ευθύνη γι΄ αυτά αναλαμβάνει το Πατριωτικό Ίδρυμα, ενώ επί Ιωάννη Μεταξά διεξήχθη σχετικός μεγάλος έρανος. Από το 1965 τα συσσίτια επεκτάθηκαν σε 600.000 μαθητές και τέθηκαν μόνιμα από την απόλυτη καθοδήγηση και εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας, αξίζει δε να σημειωθεί και η συμβολή σ΄ αυτά των Αμερικανικών Οργανώσεων Βοηθείας.

Στις μέρες μας το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας καταρτίζει, συντονίζει και εποπτεύει το Πρόγραμμα ¨Σχολικά Γεύματα¨, ενώ ο Οργανισμός Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ως εντολοδόχος του Υπουργείου, έχει αναλάβει την υλοποίηση του εν λόγω προγράμματος. Χαρακτηριστικά, το 2024-25 παρασχέθηκαν 231.062 ζεστά γεύματα ημερησίως σε μαθητές Δημοτικών Σχολείων σε 1.882 σχολικές μονάδες πανελλαδικά.

Στην Αίγυπτο των Ελλήνων τα μαθητικά συσσίτια και τα πρωϊνά ροφήματα ήταν θεσμός είτε προσφέρονταν από τις Κοινότητες, είτε από φιλάνθρωπους Αιγυπτιώτες. Ας δούμε μερικά παραδείγματα :

Το ¨Μπενάκειο Οικονομικό Συσσίτιο¨ που ως αλεξανδρινό σωματείο ιδρύθηκε το 1908, την ίδια χρονιά, εκτός των άλλων, μοίρασε 21.394 μερίδες στην Αβερώφειο Σχολή, 21.452 στην Αβερώφειο Σχολή Θηλέων και 28.774 στη Σαλβάγειο Σχολή.

Στην Ιμπραημία λειτούργησαν οι κοινοτικές δημοτικές σχολές Πρατσίκειος, Κοκκινάρειος, Δαβαράκειος, και Κασσίμειος. Σε όλη τη χρονική πορεία των σχολών αυτών, κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους λειτουργούσαν φιλανθρωπικά από την Κοινότητα το Πρωινό Ρόφημα και το Σχολικό Συσσίτιο, στα οποία – για παράδειγμα το 1927 και 1963 – κάπου 80 και 150 μαθητές και μαθήτριες αντίστοιχα έβρισκαν ζεστή και υγιεινή τροφή.

Στις κοινοτικές σχολές της Ισμαηλίας λειτουργούσε φιλανθρωπικά από την Κοινότητα το Πρωινό Ρόφημα, μέσω του οποίου, π.χ. το 1959-60, προσφέρονταν κάθε πρωί για περίπου 35-40 άπορα παιδάκια ζεστό ρόφημα, ψωμί, βούτυρο και μαρμελάδα.

Ο ¨Οργανισμός Πρωινού Ροφήματος¨ ιδρύθηκε και εισήχθη στα σχολεία του Καΐρου το Μάιο του 1938. Έτσι τα φτωχά παιδιά της παροικίας έπαιρναν ένα ζεστό πρωινό δωρεάν στο σχολείο. Το 1958 χορηγήθηκαν δωρεάν 42.567 μερίδες σε απόρους μαθητές και μαθήτριες.

Όταν στο Κάιρο ανακαλύφθηκε ότι φτωχά παιδιά έτρωγαν μονάχα μία φορά την ημέρα, ιδρύθηκε από Τεκτονικές Στοές της πόλης το ¨Σχολικό Οικονομικό Συσσίτιο¨ στα 1929-30. Έτσι, καθώς κτιζόταν η Αχιλλοπούλειος Σχολή, έγινε η απαραίτητη ρύθμιση του κτιρίου για να συμπεριλάβει και το τμήμα του Συσσιτίου. Το 1960 σιτίζονταν 400-450 μαθητές και μαθήτριες.

Το 1944 λειτουργούσε υπό την επίβλεψη του Συνδέσμου Ελληνίδων Κυριών Ηλιουπόλεως ¨Ο Φίλος του Μαθητού¨ το Πρωινό Ρόφημα στις Μελαχροίνειες Σχολές.

Το Σχολικό Συσσίτιο Τάντας δημιουργήθηκε το 1935, όταν και έδινε τροφή σε πάνω από 25 μαθητές των κοινοτικών σχολείων.

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ