Ποιοί γιορτάζουν σήμερα 6 Δεκεμβρίου 2017
06/12/2017
Σύντομα οι απευθείας πτήσεις Ηράκλειο – Σαρμ Ελ Σέιχ!
06/12/2017
Show all

Η διάλεξη του Ν.Νικηταρίδη στο Σ.Α.Ε και οι άγνωστες Γκραν Γκινιόλ παραστάσεις στην Αίγυπτο των Ελλήνων

Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε, την περασμένη Δευτέρα 4 Δεκεμβρίου 2017 στο εντευκτήριο του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων η διάλεξη του ιστορικού του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού, κ.Νίκου Νικηταρίδη, με θέμα “Αιγυπτιώτες Επαγγελματίες Ηθοποιοί, του θεάτρου, του κινηματογράφου και της Τηλεόρασης”.

Μέσα από κείμενα και σπάνιο φωτογραφικό υλικό εποχής, παρουσιάσθηκαν από τον ομιλητή 41 ηθοποιοί γεννημένοι στη Νειλοχώρα, αρκετοί από αυτούς γνωστοί αλλά και πολλοί άλλοι λιγότερο γνωστοί στο ευρύ κοινό, δημιουργώντας το κατάλληλο εκείνο κλίμα και την ατμόσφαιρα, που συνεπήρε και συγκίνησε το ακροατήριο.
Την εκδήλωση, μεταξύ άλλων, τίμησαν με την παρουσία τους ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου κ.Χρήστος Καβαλής, ο Πρόεδρος του Σ.Α.Ε. κ.Κ.Μιχαηλίδης, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνο-Αιγυπτιακής Φιλίας κ.Σπ.Καμαλάκης, ο Επίτιμος Πρόεδρος του Σ.Α.Ε. κ.Φ.Κοσσένας, η Πρόεδρος του Συλλόγου Αποφοίτων Γυμνασίου Μανσούρας κ.Τ.Χαρίτου-Πεκλάρη κ.α.
Στη συνέχεια θα έχετε την ευκαιρία να διαβάσετε το άρθρο που παρέθεσε, στο ekkairo.org, ο κ.Νικηταρίδης και αφορά τις “Παραστάσεις Γκραν Γκινιόλ στην Αίγυπτο των Ελλήνων” 
Με πρωτεργάτη τον Oscar Méténier, στην οδό Σαπτάλ της παρισινής Μονμάρτης δημιουργήθηκε στα 1897 το ¨Théâtre du Grand-Guignol¨, στο οποίο ανέβαιναν παραστάσεις με νατουραλιστικές αναπαραστάσεις βίας. Τα ¨θύματα¨ ήταν μεγάλες κούκλες – guignol στα γαλλικά σημαίνει μαριονέττα – και μέσω ειδικών εφέ λάβαιναν χώρα βασανιστήρια, αποκεφαλισμοί, ακρωτηριασμοί και δολοφονίες, δημιουργώντας ιδιαίτερο τρόμο στους θεατές. Ήταν δε τέτοια η φήμη που απέκτησε, ως το 1962 που έκλεισε οριστικά, ώστε το ¨Γκραν Γκινιόλ¨ έγινε συνώνυμο της φρίκης σε πολλές γλώσσες το κόσμου.
          Το είδος αυτό πρωτοεμφανίστηκε στην Ελλάδα το 1919 από το θίασο Φυρστ-Παλαιολόγου και τον Αύγουστο του 1923 διαβάζουμε σχετικά πως : ¨Στο θέατρο Καραμάλη ενεκαινιάσθη υπό το θίασο Ε. Φυρστ-Χρ. Παλαιολόγου νέον είδος παραστάσεων κατά το πρόγραμμα του παρισινού θεάτρου Γκραν Γκινιόλ. Έπαιξαν με πολλήν επιτυχίαν δύο δραματάκια μονόπρακτα δυνατής πλοκής, ¨Μια νύχτα στο καταγώγειο¨ και ¨Τρεις μάσκες¨. Τα έργα ήρεσαν πολύ και κάθε Δευτέρα θα δίνονται παραστάσεις του προγράμματος αυτού¨. Ο ίδιος θίασος συνέχισε τις παραστάσεις και τη χειμερινή περίοδο του 1923 στο θέατρο Παπαϊωάννου.
          Πάντως, κατ΄ εξοχήν ηθοποιός και μαιτρ του ελληνικού Γκραν Γκινιόλ – ο οποίος εντρύφησε στο είδος παρακολουθώντας το 1939 στο Παρίσι παραστάσεις του πρωτοπόρου του είδους Λεμάν – ήταν ο Ανδρέας Ευαγγελίου (1907-1977), που μόνος αρχικά και κατόπιν με τη σύζυγο του Τούλα Ευαγγελίου ερμήνευσε αυτό το είδος θεάτρου τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε τουρνέ σε Αίγυπτο, Κύπρο, Τουρκία και Γαλλία. Ο ίδιος σε συνέντευξη του το 1948 αναφέρει πως οι παραστάσεις των Φυρστ-Παλαιολόγου απέτυχαν διότι τα έργα που ανέβαζαν ήταν προχειρογραμμένα και παίχτηκαν εξίσου πρόχειρα. Όταν εκείνος πρωτοπαρουσίασε στου Μακέδου το 1942 τη ¨Νύφη του Θανάτου¨ των Οτιέ και Κλοκεμέν, η διαφορά ήταν αισθητή και οι κριτικοί σπεύσανε να αναγνωρίζουν το γεγονός. Έκτοτε και για πολλά χρόνια ήταν ο μοναδικός ερμηνευτής των έργων αυτών στην Ελλάδα, όπου είχε περιοδεύσει σε όλες τις επαρχίες. Στη ίδια συνέντευξη ανέφερε επίσης πως : ¨Δυστυχώς δεν υπάρχει ελληνικό δραματολόγιο. Βασίζομαι μόνο στα ξένα, τα οποία μεταφράζει ο αδελφός μου Γεώργιος Ευαγγελίου. Κλασικά του θεάτρου αυτού μπορούν να θεωρηθούν εκείνα του Ντε Λορντ. Σημειώστε πως τα έργα του Γκραν Γκινιόλ είναι συνήθως μονόπρακτα, σπάνια δίπρακτα, παίζουν δε σ΄ αυτά ελάχιστα πρόσωπα. Μόνο το ¨Στοιχειό του Πύργου¨ του Γερμανού Γκιλμπάτσερ είναι τετράπρακτο και παίζουν έξι πρόσωπα¨.
          Η πρώτη εμφάνιση του Γκραν Γκινιόλ στην Αίγυπτο έλαβε χώρα στο αλεξανδρινό θέατρο ¨Μοασσάτ¨ στις 19/11/1948 με το έργο ¨Η νύφη του θανάτου¨ υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Ανδρέα Ευαγγελίου και τη σύμπραξη του θιάσου Νίκου Λώρη – ο οποίος είχε εγκατασταθεί στη Νειλοχώρα τον καιρό του Β΄ π.π., για να επαναπατριστεί γύρω στο 1949 – και της Νίνας Τορναζάκη. Έτσι, ως τις αρχές του 1949, με τη σύμπραξη του Λώρη, το ζεύγος Ευαγγελίου, κάποιες φορές και με τη συμμετοχή της 11χρονης κόρης τους Βάνας, ανέβασαν έργα όπως τα : ¨Η ταβέρνα της Κραγιόβας¨ (¨Ποιον σκότωσα ;¨), ¨Ο Πρίγκιψ Αταλόνγκα του Σαρλ Μερέ¨, ¨12η ώρα¨ του Έντγκαρ Άλλαν Πόε, ¨Δημήτρη άναψε το φως¨ (κωμικό Γκραν Γκινιόλ), ¨Ο παληάτσος της ζωής¨ (λυρικό Γκραν Γκινιόλ), κ.ά.
          Το 1955 ξαναβρίσκουμε τον Ανδρέα Ευαγγελίου στην Αίγυπτο και συγκεκριμένα στο Κάιρο, όπου με τη σύμπραξη του Αιγυπτιώτη θεατράνθρωπου Γιώργου Ιορδανίδη ανέβασε στην Ελληνική Εστία Ηλιουπόλεως το ¨Φαροφύλακα¨ και τη ¨Νύψη του θανάτου¨ και στο Σύλλογο Ελλήνων Αποφοίτων Αμπετείου τον ¨Γιατρό Ντιενγκ¨ και την ¨Αγωνία του Τριβουλέτου¨.
Πηγές : ¨Εμπρός¨, Αθήνα 8/8/1923, 4/10/1923 – ¨Ταχυδρόμος¨, Αλεξάνδρεια 17/11/1948, 24/11/1948, 28/11/1948, 2/12/1948, 5/12/1948, 8/12/1948, 10/12/1948, 11/12/1948, 12/12/1948, 14/12/1948, 15/12/1948, 18/12/1948, 22/12/1948, 26/12/1948, 31/12/1948 – el.wikipedia.org – en.wikipedia.org – Αρχείο Ν. Νικηταρίδη