O ελληνικός προσκοπισμός στο Κάιρο από την ίδρυσή του το 1913 από τον Μάρκο Λιούφη συγκέντρωσε στις τάξεις του εκατοντάδες νέους της Παροικίας. Η Σούμπρα ήταν πολυπληθής, όχι μόνον σε ντόπιους, αλλά και σε Έλληνες, για αυτό και προσήλθαν στις τάξεις του Προσκοπισμού εκατοντάδες Σουμπριανοί νεολαίοι, που αποτέλεσαν και τους πρώτους Προσκόπους της Τοπικής Εφορείας Σούμπρας.
Γράφει ο Γιάννης Φουρτούνας
Λόγω της μεγάλης προσέλευσης νέων στις τάξεις του καϊρινού Προσκοπισμού αποφασίστηκε περί τα τέλη της δεκαετίας του ‘30 να μεταφερθούν οι πρόσκοποι το 20ου Συστήματος της Τοπικής Εφορείας Καΐρου στον μεγάλο προαύλιο χώρο της εκκλησίας των Αγίων Αναργύρων της Σούμπρας, όπου τους παραχωρήθηκε ένα οίκημα να το χρησιμοποιήσουν ως εντευκτήριό τους. Πρώτοι βαθμοφόροι του Συστήματος της Σούμπρας ήταν οι Σολωμού, Ορφανός, οι αδελφοί Γεωργαλοί, ο Γκάλιφαν και ο Ευσταθίου.
Αργότερα το 12ο Σύστημα μετατράπηκε στην Τοπική Εφορεία της Σούμπρας με τοπικό Έφορο τον Γεώργιο Φραγκιά. Στα μέσα της δεκαετίας του ΄50 αναδιοργανώνεται με τον Ντίνο Σάββα ως τοπικό Έφορο, που προερχόταν από την Τοπική Εφορεία του Νείλου (Ναυτόπαιδες). Η προσκοπική κίνηση ενδυναμώθηκε με τους αρχηγούς Τσαλάκη Μιχάλη, Αδαμίδη Δημήτρη, Γ. Χαλκιά, Ντίνο Σπάρταλη, Χρ. Κόσση, Βαγγέλη Καρβασιλάρη, Γιάννη Γιαννακουδάκη κ.ά.
Η προσκοπική κίνηση της Σούμπρας αναβαθμίζεται και εξελίσσεται συνεχώς, καθώς προσέρχονται νέα μέλη από τα ελληνόπουλα της περιοχής. Έτσι, ο Σάββας δημιουργεί τα Λυκόπουλα των 12 ετών, τους Προσκόπους των 16 με 17 ετών, τους Ανιχνευτές από 17 έως 18 ετών και τους Ακρίτες από 18 ετών και άνω.
Κάθε μαθητής έπρεπε να είναι και Λυκόπουλο, αυτό ήταν άλλωστε και το σύνθημα 220 παιδιών της Πατριαρχικής Σχολής. Κατ’ αυτόν τον τρόπο έφτασε η Σούμπρα να διαθέτει δύο Συστήματα Προσκόπων. Το πρώτο έδρευε στον αυλόγυρο της Εκκλησίας των Αγίων Αναργύρων και το δεύτερο στον περίγυρο της Πατριαρχικής Δημοτικής Σχολής, στην οδό Μασάρας. Βαθμοφόροι του Β’ Συστήματος ήταν οι: Κωνσταντίνος Βουτσάς, Νικόλαος Σπάρταλης, Σταμάτης Αγγελής, Λάμπρος Κατρουμάδος, Μαρία Σπυριδάκη, Ουρανία Κρητικού, Γιώργος Πάσσαρης, Σούλα Γιαννακάρου.
Μεγάλες προσωπικότητες προσέφεραν στον προσκοπισμό
Η προσκοπική κίνηση της Σούμπρας ανέδειξε μεγάλες προσωπικότητες οι οποίες προσέφεραν στην ιδέα του Προσκοπισμού. Μεταξύ αυτών ιδιαίτερη θέση κατέχει εν’ πρώτοις ο Ντίνος Σάββας, που βοήθησε πολύ στην οργάνωση και επέκταση της κίνησης της Τοπικής Εφορείας, ο Πατέρας των Λυκόπουλων της Σούμπρας.
Επίσης, ο Ντίνος Σπάρταλης που διετέλεσε και Τοπικός Εφορος Σούμπρας, ως και όλη η οικογένεια των Σπαρτάληδων, αφού τόσο ο αδελφός του Νικόλαος, όσο και ο αδελφός του Δανιήλ εντάχθηκαν από νωρίς στην προσκοπική κίνηση και προσέφεραν πολλά.
Ο δάσκαλος Νικόλαος Παλαιός αναδείχθηκε ως Έφορος της Περιφερειακής Εφορείας Καΐρου. Επίσης πρέπει να κάνουμε μνεία και του Χρήστου Τσιάρα, που αφιέρωσε τη ζωή του στην υπηρεσία του Αιγυπτιώτη Προσκοπισμού, αναδείχθηκε Αναπληρωτής Έφορος της Περιφερειακής Εφορείας Καΐρου. Τέλος πρέπει να αναφερθούμε και στον Γιάννη Μελαχρινούδη, που κατάγεται από την Σούμπρα, ανήκε στην Τοπική Εφορία Νείλου, με τους Ναυτοπροσκόπους, προσέφερε τα μάλα στην προσκοπική ιδέα και έφτασε μέχρι και Γενικός Έφορος Αποδήμων Προσκόπων.
Μεταξύ των δραστηριοτήτων των Προσκόπων της Σούμπρας ήταν οι επί σειρά ετών κατασκηνώσεις στο εσωτερικό της Αιγύπτου, ως και η τακτική συμμετοχή τους στις προσκοπικές κατασκηνώσεις του Αγίου Ανδρέα στη Νέα Μάκρη. Συμμετείχαν επίσης σε δύο μεγάλες προσκοπικές διοργανώσεις, η μία ήταν στο Πανελλήνιο Τζάμπορι στην Αμφίκλεια, όπου συμμετείχαν ως ξεχωριστό προσκοπικό σύστημα και η δεύτερη, όταν έλαβαν μέρος σαν προσκοπική Ομάδα του Καΐρου στο Παγκόσμιο Τζάμπορι στο Μαραθώνα. Σ’ αυτό το Τζάμπορι είχαν μαζί τους τυμπανιστές, αλλά και σημαίες με τα σύμβολα και τα γράμματα των Προσκόπων της Σούμπρας, ήταν όντως ένα πανόραμα! Αλλά και πίσω, όλη η Σούμπρα ήταν ντυμένη εορταστικά, με τις προσκοπικές αφίσες ανηρτημένες σε όλα τα ελληνικά καταστήματα της Σούμπρας να προσδίνουν ένα ιδιαίτερο εορταστικό χρώμα και να υπογραμμίζουν με τον πιο ωραίο τρόπο την παρουσία των Ελλήνων στην όμορφη αυτή περιοχή του Καΐρου.
Η συμμετοχή στις εκδηλώσεις της ομογένειας
Η συμμετοχή των Προσκόπων στις εκδηλώσεις της ομογένειας προσέδιδαν σε αυτές αίγλη και προέβαλλαν τον δυναμισμό της Ελληνικής Κοινότητας. Οι παρελάσεις στις εθνικές εορτές, την 28η Οκτωβρίου και την 25η Μαρτίου, στις εκκλησιαστικές λιτανείες και στις θρησκευτικές εορτές, η παρέλαση στο Στάδιο της Σούμπρας σε ξεχωριστό σχηματισμό κατά τη διάρκεια των γυμναστικών επιδείξεων,
Βοηθούσαν και εξακολουθούν να βοηθούν στην σύσφιξη των δεσμών μεταξύ των Παροίκων, στην διατήρηση της εθνικής αυτοσυνειδησίας, και στην συνοχή του παροικιακού στοιχείου.
Ομάδες Προσκόπων της Σούμπρας, που ήταν γεμάτη με ελληνικά εμπορικά, γυρνούσαν από σπίτι σε σπίτι και από το ένα κατάστημα στο άλλο και έλεγαν τα κάλαντα των Χριστουγέννων, ως και τα του νέου έτους, ενώ με τα σπίτια τους ανοικτά οι πάροικοι της Σούμπρας τους περίμεναν για να ευφρανθούν και να απολαύσουν με τις οικογένειές τους τους νεαρούς προσκόπους σε αυτό το άκρως συγκινητικό ελληνικό έθιμο των καλάντων.
Μέχρι το 1960 ο Επιτάφιος του Ιερού Ναού των Αγίων Αναργύρων γινόταν έξω από το ελληνικό τετράγωνο με λιτανεία στους δρόμους πέριξ του Ναού με την μπάντα των Προσκόπων της Τοπικής Εφορίας, ενώ οι Κόπτες θυμίαζαν καθώς περνούσε η λιτανεία, για ευλογία. Την παραμονή της Πρωτομαγιάς, οι πρόσκοποι έφτιαχναν το πρωτομαγιάτικο στεφάνι, μεγάλο, πλούσιο, πολύχρωμο, με πανέμορφα λουλούδια και περνούσαν από σπίτι σε σπίτι μαζεύοντας χρήματα και με αυτά αγόραζαν και δώριζαν κρέας, γλυκά, ενδύματα, παπούτσια, κυρίως σε φτωχές οικογένειες, που είχαν πρόβλημα και έδιναν και μεγάλη βοήθεια σε πολλούς Σουμπριανούς, που βρίσκονταν σε οικονομική ανέχεια.
Με την διαρροή του ελληνικού πληθυσμού και την συρρίκνωση του παροικιακού στοιχείου κλείνουν τα σχολεία και υπολειτουργούν τα σωματεία της περιοχής της Σούμπρας. Το κλείσιμο όμως της Πατριαρχικής Δημοτικής Σχολής σήμανε και το κλείσιμο της Τοπικής Εφορείας Προσκόπων, καθώς από εκεί προμηθευόταν τα στελέχη της και έτσι δεν άργησε η Τ.Ε. να συγχωνευθεί με την Τοπική Εφορεία του Νείλου.
To αφιέρωμα δημοσιεύθηκε στο “Νέο Φως” στις 28 Ιανουαρίου 2019.
