Την πεποίθηση ότι η παράταση του επιμισθίου κατά ένα έτος για τους εκπαιδευτικούς που αποσπώνται, θα αποτελέσει ένα πολύ σημαντικό κίνητρο τόσο για την ανανέωση των αποσπάσεων όσο και για την εκδήλωση ενδιαφέροντος νέων εκπαιδευτικών για απόσπαση στα σχολεία του εξωτερικού, εκφράζει η υφυπουργός Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων κ. Μερόπη Τζούφη σε συνέντευξη που παραχωρεί στο «Νέο Φως».
Επισημαίνει ότι έχουν αυξηθεί τα κονδύλια στον προϋπολογισμό για τα σχολεία του εξωτερικού και έχει ξεκινήσει εγκαίρως η διαδικασία για την κάλυψη των κενών. Σε ό,τι αφορά τις χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, η δυσκολία στη στελέχωση των σχολείων οφείλεται στο ότι λειτουργεί αποθαρρυντικά η εικόνα που προβάλλεται και συντηρείται γενικότερα στον «δυτικό» κόσμο για την κατάσταση εκεί.
Πώς θα λυθεί το πρόβλημα της στελέχωσης των σχολείων του εξωτερικού;
«Μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στο πεδίο της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στο εξωτερικό, είναι πράγματι η στελέχωση των σχολικών μονάδων με εκπαιδευτικούς. Η οικονομική κρίση και οι πολιτικές λιτότητας που εφαρμόστηκαν στην χώρα μας είχαν σημαντικό αντίκτυπο στην Παιδεία, ενισχύοντας δραστικά την τάση της υποχρηματοδότησης και της υποστελέχωσης. Οι συγκεκριμένες συνθήκες επηρέασαν και αμφισβήτησαν και την απρόσκοπτη υποστήριξη της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης της Διασποράς. Ωστόσο, η διαχρονική ύπαρξη ελληνικών κοινοτήτων καθώς και η μετανάστευση πολλών νέων προς τις χώρες του εξωτερικού λόγω της οικονομικής κρίσης, επιτάσσουν σήμερα την ουσιαστική στήριξη και αναβάθμιση της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στο εξωτερικό. Στην κατεύθυνση αυτή, από το 2015 και έπειτα, καταγράφονται μια σειρά από πρωτοβουλίες και δράσεις για την αντιστροφή και τη σταθεροποίηση της κατάστασης. Πιο συγκεκριμένα, το 2016 προχωρήσαμε στη νομοθέτηση επικαιροποιημένου νομοθετικού πλαισίου για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση στο εξωτερικό (Ν.4415/2016), ενώ φέτος μεριμνήσαμε για την έγκαιρη απόσπαση των εκπαιδευτικών, νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά. Επίσης, η ρύθμιση για τη διατήρηση της οργανικής θέσης των εκπαιδευτικών που αποσπώνται (Ν.4547/2018) αίρει ένα από τα βασικά αντικίνητρα για την εκδήλωση ενδιαφέροντος απόσπασης. Ιδιαίτερα κρίσιμη είναι και η αύξηση των πιστώσεων στον προϋπολογισμό για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση της Διασποράς. Ο προϋπολογισμός για τα επιμίσθια, τις μετακινήσεις των αποσπασμένων εκπαιδευτικών και τις επιχορηγήσεις για έξοδα λειτουργίας των σχολείων του εξωτερικού αυξήθηκε από τα 9 στα 16 εκατ. €. Σήμερα είμαστε σε θέση να ενισχύσουμε οικονομικά τους εκπαιδευτικούς που αποσπώνται στο εξωτερικό, παρατείνοντας την καταβολή του επιμισθίου κατά 1 έτος (από τα 3 στα 4 έτη). Η ρύθμιση αυτή ευελπιστούμε πως θα αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών για απόσπαση στο εξωτερικό, καθώς και για παράταση της απόσπασης όσων υπηρετούν και εντάσσονται στη ρύθμιση. Ήδη για το τρέχον σχολικό έτος, η κάλυψη των κενών με αποσπάσεις από την Ελλάδα κρίνεται ικανοποιητική, καθώς το συνολικό ποσοστό υπερέβη το 75% και σε ορισμένες περιοχές έφτασε το 100%».
Θα δοθούν εκ νέου επιμίσθια για την παραμονή των εκπαιδευτικών στα σχολεία του εξωτερικού;
«Όπως προανέφερα, η στρατηγική μας επένδυση στα κοινωνικά αγαθά, μεταξύ αυτών και η Παιδεία, καθώς και η έξοδος από το μνημονιακό πλαίσιο μας δίνει μια σειρά από δυνατότητες. Στο πλαίσιο αυτό, θεωρώ πως η παράταση του επιμισθίου κατά 1 έτος (επίδομα εξωτερικού) για τους εκπαιδευτικούς που αποσπώνται θα αποτελέσει ένα πολύ σημαντικό κίνητρο τόσο για την ανανέωση των αποσπάσεων όσο και για την εκδήλωση ενδιαφέροντος νέων εκπαιδευτικών για απόσπαση στα σχολεία του εξωτερικού.Παράλληλα, μεριμνούμε για την έγκαιρη διαδικασία των αποσπάσεων για το επόμενο σχολικό έτος, ενώ σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής οργανώνουμε την απαραίτητη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών που πρόκειται να αποσπαστούν για πρώτη φορά. Ευελπιστούμε πως η δέσμη των συγκεκριμένων μέτρων θα επαναφέρει την κανονικότητα στα σχολεία του εξωτερικού, θα μας δώσει το περιθώριο να μιλήσουμε πιο στοχευμένα για τις ποιότητες της εκπαίδευσης και το περιεχόμενο των σπουδών, ενώ θα συμβάλλει στην περαιτέρω ανάπτυξη σχέσεων εμπιστοσύνης με τις ελληνικές κοινότητες και τους φορείς του εξωτερικού, σε επίπεδο εκπαιδευτικής διαδικασίας».
Ποιό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που καλείστε να αντιμετωπίσετε στο θέμα της Παιδείας του εξωτερικού και ειδικότερα για την Αίγυπτο, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή;
«Το τοπίο της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερες πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές συνθήκες, οι οποίες επικρατούν σε κάθε περιοχή. Επίσης, η σύνθεση των ελληνικών κοινοτήτων, καθώς και τα χαρακτηριστικά του μαθητικού πληθυσμού παρουσιάζουν τοπικές ιδιαιτερότητες, διαφοροποιήσεις και ανομοιογένειες. Σήμερα, διαπιστώνεται ακόμη μεγαλύτερη διαφοροποίηση στην εκπαίδευση, λόγω του ρευστού διεθνούς περιβάλλοντος, των συγκρούσεων και της οικονομικής κρίσης, ειδικά στις χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, όπου την τελευταία δεκαετία παρατηρούνται μεταβολές και ανακατατάξεις σε όλα τα επίπεδα. Η δυσκολία στη στελέχωση των εκπαιδευτικών μονάδων στο εξωτερικό έχει συμμετρικά χαρακτηριστικά σε παγκόσμιο επίπεδο, ωστόσο στη συγκεκριμένη περιοχή λειτουργεί αποθαρρυντικά η εικόνα που προβάλλεται και συντηρείται γενικότερα στον «δυτικό» κόσμο για την κατάσταση εκεί».
Ποιός είναι ο προγραμματισμός σας στον τομέα που έχετε αναλάβει στο Υπουργείο Παιδείας και ποιος ο προσωπικός σας στόχος;
«Η ελληνόγλωσση εκπαίδευση στο εξωτερικό αποτελεί ένα πεδίο με ιδιαίτερες προκλήσεις και γι’ αυτόν τον λόγο βρισκόμαστε σε διαρκή ετοιμότητα, ενώ έχουν αναληφθεί σημαντικές πρωτοβουλίες και έχουν γίνει καίριες παρεμβάσεις, με στόχο τη στήριξη και αναβάθμιση της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης. Υπάρχει μια πληθώρα ζητημάτων διοικητικής αλλά και εκπαιδευτικής υφής που πρέπει να αντιμετωπιστούν εγκαίρως και αφορούν στη λειτουργία των σχολείων, τη διάθεση εκπαιδευτικού υλικού, την παιδαγωγική υποστήριξη του μαθητικού πληθυσμού, τη διάθεση αποσπασμένων εκπαιδευτικών, καθώς και τη γενικότερη στήριξη των εκπαιδευτικών και του εκπαιδευτικού έργου. Για τον σκοπό αυτό και με τη βοήθεια των στελεχών της αρμόδιας Διεύθυνσης του Υπουργείου Παιδείας (ΔΙΠΟΔΕΜΣ) και των Συντονιστών Εκπαίδευσης, καταγράφουμε τα προβλήματα που συνεχώς ανακύπτουν, επεξεργαζόμαστε τα εκάστοτε στοιχεία, και είμαστε ανοιχτοί στον διάλογο και στις προτάσεις των εκπαιδευτικών, των μαθητών, των συντονιστών, των γονέων και των ελληνικών κοινοτήτων γενικότερα. Βασική μας μέριμνα ήταν και θα είναι οι ανάγκες των μαθητών και των εκπαιδευτικών, καθώς και η στήριξη του εκπαιδευτικού έργου με επιμορφώσεις, κατάλληλα προγράμματα σπουδών και εκπαιδευτικό υλικό, καθώς και την προώθηση καλών πρακτικών στην εκπαίδευση. Παράλληλα, εξετάζουμε την περαιτέρω υποστήριξη του συστήματος ηλεκτρονικής καταγραφής των σχολικών μονάδων και των ΤΕΓ, ώστε να διασφαλίζεται η ορθή και πλήρης αποτύπωση των δεδομένων. Επιπρόσθετα, επεξεργαζόμαστε τη δυνατότητα έγκαιρων παρεμβάσεων στις σχολικές μονάδες, σε σχέση με την εφαρμογή των ωρολογίων προγραμμάτων ή και τη σύνταξη αναλυτικών προγραμμάτων βάσει των τοπικών ιδιαιτεροτήτων, ενώ συνεργαζόμαστε διαρκώς με τους εκπροσώπους των ελληνικών κοινοτήτων της διασποράς και τους Συντονιστές Εκπαίδευσης, ώστε να αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες τους και να δίνουμε λύσεις στα προβλήματά τους. Η στόχευσή μας, συνεπώς, κινείται σε πολλές κατευθύνσεις· στην προώθηση και διάδοση της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας εκτός του στενού εθνικού πλαισίου, στην ενίσχυση των σχολείων και των τοπικών κοινοτήτων, στην πολυδιάστατη παιδαγωγική υποστήριξη των μαθητών/τριών, η οποία θα διασφαλίζει την ομαλή τους ένταξη στις κοινωνίες στις οποίες διαβιούν και τη σφυρηλάτηση και διατήρηση των δεσμών τους με τη χώρα μας».
*Η συνέντευξη της κ. Τζούφη δημοσιεύθηκε στο Νέο Φως στις 25 Μαρτίου 2019.