Κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες ορθόδοξες χώρες όπως στη Σερβία, στη Βουλγαρία στη Ρουμανία μαρτύρησαν πολλοί χριστιανοί για την πίστη τους τον Χριστό . Οι μάρτυρες αυτής της περιόδου ονομάζονται νεομάρτυρες και στην πλειοψηφία τους ήταν νέες κοπέλες και παλικάρια, όπως ο Άγιος Ιωάννης ο Μονεμβασιώτης 15 ετών, που δεν δίστασαν να θυσιάσουν την ζωή τους για να μην αρνηθούν την αγάπη τους στον Χριστό.

Γράφει ο Αρχιμ. Στέφανος Σουλιμιώτης

Έχουμε και τους νεομάρτυρες που εξαπατήθηκαν σε μικρή ηλικία πιεζόμενοι από τις δύσκολες καταστάσεις εκείνης της περιόδου που «τα πάντα τα σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά» οι οποίοι αρνήθηκαν την πίστη τους αλλά κατόπιν κατάλαβαν το λάθος τους και αφού μετανόησαν εξ όλης της καρδίας τους και εξ όλης της διανοίας τους , έφτασαν μέχρι το μαρτύριο για να ξεπλύνουν την αμαρτία του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Άγιος Κωνσταντίνος ο Υδραίος (+14/11/1800).

Η Ορθόδοξος Αίγυπτος έχει και αυτή τους δικούς της Νεομάρτυρες. Τους Αγίους Γαβριήλ και Κυρμιδώλη.

Οι Άγιοι μαρτύρησαν στην Αίγυπτο στις 18 Οκτωβρίου 1522 . Και οι δύο ήταν νέοι 20 ετών παλικάρια , πολύ μορφωμένοι και είχαν ευσεβείς γονείς που τους ανέθρεψαν «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου».

Κάποτε, συκοφαντήθηκαν στον Εμίρη της Αιγύπτου Χάερ Μέκ, ότι έριχναν απορρίμματα και ακαθαρσίες σε κάποιο Τούρκικο Τέμενος. Οδηγήθηκαν δεμένοι στο Διοικητήριο, όπου τους ζητήθηκε να δεχτούν να γίνουν μουσουλμάνοι για ν’ αποφύγουν τα βασανιστήρια. Επειδή όμως αυτοί ομολόγησαν την πίστη τους στον Χριστό, παραδόθηκαν στον κριτή. Απολογήθηκαν και πάλι με παρρησία.

Έμειναν ακλόνητοι στην πρώτη τους ομολογία παρά τις κολακείες και υποσχέσεις. Υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια και είχαν φρικτό τέλος. Ο μεν Κυρμιδώλης θανατώθηκε με μαχαίρια και πέτρες, ο δε Γαβριήλ με αποκεφαλισμό. Τα μαρτυρικά τους λείψανα, τα έβαλαν οι Τούρκοι δύο φορές στη φωτιά, αποτεφρώθηκαν και τα διασκόρπισαν. Διασώθηκαν μόνο κάποια από αυτά και η κάρα του Γαβριήλ.

Στην ακολουθία των Αγίων που βρίσκεται στον κώδικα 379 της Πατριαρχικής βιβλιοθήκης του Καΐρου διασώζεται και το τυπικό πως τελούσαν οι παλαιότεροι με κάθε μεγαλοπρέπεια την λιτανεία των ιερών λειψάνων Τους. Στην Ιερά Μονή του Αγίου Γεωργίου παλαιού Καΐρου φυλάσσονται τμήματα των ιερών λειψάνων Τους και υπάρχει το παλαιό ταφικό μνημείο Τους.

Άγιοι του Θεού πρρσβεύστε υπέρ ημών των κατοικούντων στην Θεοβάδιστο Νειλοχώρα.