Οι καταστροφές στην Αρχαία Αίγυπτο και οι πληγές του Φαραώ

Οι πληγές του Φαραώ, δηλαδή οι τρομερές καταστροφές που βίωσε πριν από περίπου 3500 χρόνια η Αίγυπτος, τι αφορούσαν; Ήταν φυσικά φαινόμενα; Θεόσταλτα σημεία ή κάτι άλλο;  Οι επιστήμονες πάντως προσπαθούν εδώ και δεκαετίες να δώσουν πειστικές απαντήσεις για τις αιτίες που προκάλεσαν τις… δέκα πληγές του Φαραώ.

Το τοξικό φύκος

Από τις πιο ενδιαφέρουσες θεωρίες είναι αυτή που μιλάει για μια αλυσιδωτή αντίδραση την οποία προκάλεσαν τα φύκια του Νείλου η οποία είχε ως αποτέλεσμα την πρόκληση μιας σειράς φαινομένων τα οποία εξηγούν πολλές από τις «πληγές». Κάποια στιγμή οι Αιγύπτιοι βλέπουν τα νερά του Νείλου να γίνονται κατακόκκινα. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη θεωρία, δεν επρόκειτο βέβαια για αίμα αλλά για ένα κόκκινο φύκος (εν δράσει και στην εποχή μας και γνωστό ως red tide = κόκκινη παλίρροια) το οποίο τη δεδομένη στιγμή βρήκε στον Νείλο συνθήκες εξαιρετικά ευνοϊκές για τον πολλαπλασιασμό του. Αποτέλεσμα ήταν να εξαπλωθεί παντού στον ποταμό χρωματίζοντας τα νερά του κόκκινα. Η γιγάντωση αυτή προκάλεσε μια ανισορροπία στο τοπικό οικοσύστημα απελευθερώνοντας τεράστιες ποσότητες τοξινών στον υδροφόρο ορίζοντα. Αποτέλεσμα ήταν η εξόντωση των ψαριών του Νείλου, τα οποία ανάμεσα στα άλλα θα έτρωγαν και τα αβγά των βατράχων.

Από τα αβγά που δεν φαγώθηκαν γεννήθηκε ένας τεράστιος αριθμός βατράχων που μεταγενέστερα βγήκαν στη στεριά και πέθαναν. Τα αποσυνθεμένα πτώματα των βατράχων προσείλκυσαν ψείρες και μύγες. Οι ψείρες έγιναν φορείς του ιού Βlue Τongue εξοντώνοντας το 70% των βοοειδών της Αιγύπτου. Οι μύγες με τη σειρά τους έγιναν φορείς του Glanders, μιας μόλυνσης που στους ανθρώπους προκαλεί αποστήματα στο δέρμα. Λίγο αργότερα η κοιλάδα του ποταμού Νείλου επλήγη από μια τριήμερη αμμοθύελλα, γνωστή και ως «πληγή του σκότους». Στη διάρκεια της θύελλας η θερμοκρασία, συνδυαζόμενη με ένα επικείμενο χαμηλό βαρομετρικό, δημιούργησε όχι μόνο χαλάζι αλλά και μια καταιγίδα με αστραπές που στους αρχαίους Αιγυπτίους φάνηκε σαν φωτιά από τον ουρανό. Ο άνεμος που ακολούθησε αποπροσανατόλισε τον πληθυσμό των αστακών της Αιθιοπίας και τους οδήγησε μέσα στις αστικές περιοχές. Ο συνδυασμός του χαλαζιού και των περιττωμάτων των αστακών παρήγαγε μυκοτοξίνες. Στο δείπνο των αρχαίων Αιγυπτίων το πρωτότοκο παιδί έπαιρνε τη μεγαλύτερη μερίδα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση αυτό δεν το ωφέλησε: από τη στιγμή που κατανάλωνε και τη μεγαλύτερη ποσότητα τοξίνης, οδηγείτο στον θάνατο…

Η αποκρυπτογράφηση έξι αιγυπτιακών παπύρων οδήγησε ορισμένους επιστήμονες στην εκτίμηση ότι ορισμένες από τις «πληγές» του Φαραώ ήταν αποτέλεσμα της γιγαντιαίας έκρηξης του ηφαιστείου της Σαντορίνης. Ιχνη της έκρηξης έχουν εντοπιστεί σε πολύ μακρινές από την Ελλάδα περιοχές του πλανήτη και έτσι εκτιμάται ότι τουλάχιστον οι βόρειες περιοχές της Αιγύπτου θα αντιμετώπισαν- και μάλιστα πολύ έντονα- την ηφαιστειακή στάχτη αλλά Η «πληγή» της Θήρας και την όξινη βροχή που ήταν τα βασικά προϊόντα της έκρηξης.

Σε αυτούς τους έξι παπύρους περιέχονται οδηγίες για την αντιμετώπιση δερματικών παθήσεων που δεν προέρχονται από συνηθισμένες για την εποχή εκείνη αιτίες, όπως π.χ. τα ηλιακά εγκαύματα, ο ερεθισμός των ματιών, ο βήχας, το άσθμα και τα δερματικά έλκη. Όλα τα παραπάνω συμπτώματα μπορούν να ερμηνευθούν ως βλάβες που προέρχονται από επαφή, κατάποση ή εισπνοή οξέων. Αξιοσημείωτο είναι ότι για τα εγκαύματα, τα έλκη και τα ερεθισμένα μάτια δεν θα έπρεπε να συνιστάται πλύσιμο με νερό του Νείλου, συνηθισμένη πρακτική της εποχής, αλλά, όπως γνωρίζουμε σήμερα, πλύσιμο με ούρα, άσηπτο υγρό που έχει αλκαλική αντίδραση, ή επιθέματα με λάσπη από νερό πηγής. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης έγινε σε τρεις φάσεις. Αρχικά υπήρξε έντονη σεισμική δραστηριότητα για μερικά χρόνια. Στη συνέχεια, και στην πρώτη φάση της έκρηξης, εκτοξεύθηκαν γιγαντιαίες ποσότητες κόκκινης τέφρας, ενώ στη δεύτερη φάση ανάλογες ποσότητες διοξειδίου του θείου. Οι θιασώτες της θεωρίας ότι η έκρηξη συνδέεται με τις «πληγές» υποστηρίζουν πως η κοκκινωπή τέφρα της πρώτης φάσης της έκρηξης έπεσε στα νερά του Νείλου δίνοντάς του το κόκκινο χρώμα που αναφέρεται στη Βίβλο, ενώ στη συνέχεια το διοξείδιο του θείου διαλύθηκε στο νερό παράγοντας θειικό οξύ. Οι βάτραχοι βγήκαν στη στεριά για να αποφύγουν το μολυσμένο νερό. Το νέφος της τέφρας κάλυψε τον ουρανό εμποδίζοντας τις αχτίδες του ηλίου να φθάσουν στη γη προκαλώντας διάφορα ακραία καιρικά φαινόμενα. Έπεσε χαλάζι και σε συνδυασμό με τις έντονες βροχοπτώσεις αυξήθηκε κατακόρυφα ο πληθυσμός πολλών ειδών εντόμων. Τέλος, η όξινη βροχή και η ηφαιστειακή τέφρα γέμισαν με πληγές το δέρμα των ανθρώπων και προκάλεσαν τον θάνατο των οικόσιτων ζώων. Η μόνη «πληγή» που δεν είναι εύκολο να ερμηνευθεί εύκολα ως συνέπεια της ηφαιστειακής έκρηξης είναι ο θάνατος των πρωτότοκων ανθρώπων και ζώων.

Οι δέκα πληγές του Φαραώ

1 Τα νερά του ποταμού Νείλου μετατράπηκαν σε αίμα, με αποτέλεσμα να ψοφήσουν τα πλάσματα που ζούσαν σε αυτόν και να υπάρχει έλλειψη πόσιμου νερού.

2 Βάτραχοι κάλυψαν όλη την επικράτεια της Αιγύπτου μπαίνοντας στα σπίτια των ανθρώπων.

3 Ο αέρας της Αιγύπτου γέμισε με σκνίπες παρενοχλώντας ανθρώπους και ζώα.

4 Σμήνη από αλογόμυγες εισέβαλαν σε κάθε κατοικία των Αιγυπτίων, σε σημείο που, όπως αναφέρει η αφήγηση,«η γη καταστράφηκε από τις αλογόμυγες».

5 Βαριά επιδημία έπληξε όλα τα κοπάδια των Αιγυπτίων ώστε «κάθε είδους ζωντανά της Αιγύπτου άρχισαν να ψοφούν».

6 Άνθρωποι και ζώα γέμισαν εξανθήματα,μεγάλα σπυριά και πληγές.

7 Έπεσε βροχή από «πολύ βαρύ χαλάζι,που όμοιό του δεν είχε πέσει ποτέ στην Αίγυπτο ως τότε»,τσακίζοντας ανθρώπους,ζώα και βλάστηση.

8 Σκοτείνιασε η γη της Αιγύπτου από τα σμήνη των ακρίδων τα οποία κατέφαγαν τη βλάστηση και τους καρπούς που είχαν απομείνει από την πληγή του χαλαζιού.

9 Για τρεις ημέρες πυκνό σκοτάδι σκέπασε όλη την αιγυπτιακή επικράτεια,σκοτάδι που «μπορούσε κανείς να ψηλαφήσει» σαν να επρόκειτο για πολύ πυκνή ομίχλη.

10 Πατάχτηκαν με θάνατο όλοι οι πρωτότοκοι γιοι των Αιγυπτίων- περιλαμβανομένου και του γιου του Φαραώ-,καθώς και τα πρωτότοκα των ζώων τους,πράγμα που προκάλεσε ανείπωτο θρήνο.

Πληροφορίες: «Το Βήμα»/ Οι δέκα πληγές του Φαραώ ήταν οι εξής δύο….