Στο αλεξανδρινό Θέατρο Ζιζίνια της οδού Ροζέττης, τόσο ο ιδιοκτήτης του Στέφανος Ζιζίνιας, όσο και μετά το θάνατο του ομάδα πλουσίων Αιγυπτιωτών φιλότεχνων κάλυπταν τις υπέρογκες δαπάνες των παραστάσεων που ανέβαιναν, ένα θέατρο-στολίδι στο οποίο, μεταξύ άλλων, ερμήνευσαν έργα οι Σάρα Μπερνάρ, Ελεωνόρα Ντουζέ, Μονέ Συλλί, Μασκάνι, Λάτζαρι, Τζίνο Μπέκι, κ.ά.
Ήταν η 1-13 Δεκεμβρίου 1896 όταν στην Αλεξάνδρεια αφίχθηκε ο Σπυρίδωνας Σαμάρας (1861-1917), ένας από τους διαπρεπέστερους Έλληνες συνθέτες και ο κορυφαίος συνθέτης της Επτανησιακής Σχολής που διακρίθηκε ιδιαίτερα στην όπερα.
Όπως καταγράφεται, «η φήμη του προέτρεξε της αφίξεως του, αφού πήγε αλλά ήταν εκεί στη μνήμη των Αλεξανδρινών προ πολλού και προ πολλού τους ενθουσίασε και τους κατέστησε υπερήφανους με το όνομα του, το οποίο είχε τιμήσει το όνομα της πατρίδος». Έτσι, αφού τον είχε θαυμάσει ο καλλιτεχνικός κόσμος της Ευρώπης είχε έρθει η ώρα να τον θαυμάσουν και οι Αιγυπτιώτες.
«Η Μάρτυς» (La Martire, Μιλάνο 1894) ανέβηκε στις 15-27 Δεκεμβρίου 1896 και την επομένη οι εφημερίδες έγραφαν τα εξής:
«Η εν τω θεάτρω Ζιζίνια δοθείσα χθες τιμητική εσπερίς υπέρ του διαπρεπούς Έλληνος μουσουργού κ. Σ. Σαμάρα απέβη ανταξία και του τιμωμένου καλλιτέχνου και της εν Αλεξανδρείας ελληνικής παροικίας, ης είναι πασίγνωστος η φιλοπατρία και η ευγένεια των αισθημάτων. Ότι επίλεκτον είχε η παροικία και ότι επιφανές συναντήθηκε χθες εν τω θεάτρω, καθώς και η αρίστη μερίς της διεθνούς παρ΄ ημίν κοινωνίας. Ετελέσθη χθες η αποθέωσις του εξόχου μύστου της Τέχνης όστις εδοκίμασε μίαν των σπανιωτέρων και ηδυτέρων συγκινήσεων του βίου του.
Εικοσάκις εκάλεσεν αυτόν επί της σκηνής ο θαυμασμός και ενθουσιασμός του ακροατηρίου, εκλεκτότερον του οποίου ουδέποτε περιέβαλε το γηραιόν αριστοκρατικόν θέατρον, εις εκάστην δε εμφάνισιν του γλυκυτάτου και συμπαθεστάτου καλλιτέχνου μετεβάλλετο εις εξαίσιον ανθοκομείον η σκηνή. Δώρα πλούσια και κομψότητα, τεκμήρια τιμής και συμπαθείας προσηνέχθησαν εις τον κ. Σαμάραν υπό εγκρίτων ομογενών και ξένων, αδυνατών δε να κρύψη την συγκίνησιν του, μόλις ηδύνατο να ευχαριστή το παραφόρως χειροκροτούν και ευφημούν αυτόν πλήθος ο κ. Σαμάρας».
Μ΄ αυτόν τον μοναδικό τρόπο, που γνώριζε πράγματι πολύ καλά, τίμησε η ελληνική Αλεξάνδρεια του 1896 τον διαπρεπή συνθέτη, τον τιμήσαντα την τέχνη και την Ελλάδα, εκείνον που άφησε τελικά εποχή στην ιστορία της αναγεννώμενης χώρας μας.
Πηγές: «Ταχυδρόμος», Αλεξάνδρεια 2-14/12/1896, 7-19/12/1896, 14-26/12/1896, 16-28/12/1896.
*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στις 2.11.20 στο Νέο Φως.