«Ενδυναμώνοντας τις γέφυρες ανάμεσα στα Ελληνικά Πανεπιστήμια και τον Ελληνισμό της Διασποράς»
Γέφυρες εκπαίδευσης ανάμεσα στα Ελληνικά πανεπιστήμια αλλά και στην ομογένεια έριξαν το ΥΠΕΞ και το Υπουργείο Παιδείας σε διαδικτυακή ημερίδα που πραγματοποιήθηκε την Παγκόσμια Ημέρα Εκπαίδευσης στις 24 Ιανουαρίου 2021. Περίπου 65 ομιλητές από όλο τον κόσμο, ανάμεσά τους και ο Πρόεδρος της Ε.Κ.Κ κ. Χρήστος Καβαλής, πολιτικοί αλλά και παγκοσμίου φήμης καθηγητές που αποφοίτησαν από Ελληνικά Πανεπιστήμια, μίλησαν για το υψηλό επίπεδο σπουδών που παρέχουν, το brain drain αλλά και τη διασύνδεσή τους με την Ελληνική διασπορά.
Ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Διπλωματίας και Αποδήμου Ελληνισμού του ΥΠΕΞ κ. Γιάννης Χρυσουλάκης, ευχαρίστησε ιδιαιτέρως τον μητροπολίτη Γουινέας Γεώργιο και εκπρόσωπο του Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας κ.κ. Θεόδωρου Β’ στην Αθήνα αλλά και τον Πρόεδρο της Ε.Κ.Κ κ. Χρήστο Καβαλή για το σημαντικό έργο που επιτελούν.
Η Υπουργός Παιδείας κ. Νίκη Κεραμέως στην τοποθέτησή της μίλησε για το υψηλό επίπεδο σπουδών των Ελληνικών Πανεπιστημίων και τις συνεργασίες που έχουν αναπτύξει με τα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα του Εξωτερικού, στο πλαίσιο της εξωστρέφειάς τους. Απεύθυνε δε κάλεσμα στους ομογενείς να επιλέγουν για τις σπουδές τους τα Ελληνικά ΑΕΙ.
Ο κ. Κώστας Βλάσης, υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για θέματα Αποδήμου Ελληνισμού μίλησε – μεταξύ άλλων – για την προσπάθεια προώθησης των Ελληνικών ΑΕΙ στο Εξωτερικό και ζήτησε από τους ομογενείς να έρχονται να σπουδάσουν στην πατρίδα. Αναφέρθηκε δε και στην συντονισμένη προσπάθεια που γίνεται ώστε τα Ελληνικά Πανεπιστήμια να ανεβαίνουν συνεχώς στο χάρτη της παγκόσμιας κατάταξης.
Ο Υφυπουργός Παιδείας κ. Άγγελος Συρίγος μίλησε μεταξύ άλλων και για τον ιδιαίτερο ρόλο που έπαιξαν οι απόδημοι στην προετοιμασία της Επανάστασης του 1821.
Ο Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής της Βουλής για τον Ελληνισμό της Διασποράς κ. Σάββας Αναστασιάδης αναφέρθηκε στο έργο της επιτροπής.
Ο κ. Γιάννης Χρυσουλάκης ο οποίος μαζί με τον κ. Απόστολο Δημητρόπουλο (Γ.Γ Ανώτατης Εκπαίδευσης του Υπ. Παιδείας) έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στη διοργάνωση της ημερίδας, είπε μεταξύ άλλων ότι τα Ελληνικά Πανεπιστήμια ανταγωνίζονται τα ξένα και αναφέρθηκε στην φοίτηση σε αυτά νέων ομογενών. Ο κ. Δημητρόπουλος μίλησε και για την προσπάθεια αντιστροφής του brain drain.
Ο Μητροπολίτης Γουινέας κ. Γεώργιος αναφέρθηκε στα προβλήματα της εκπαίδευσης που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι της Αφρικής καθώς η πλειοψηφία τους δεν έχει πρόσβαση σε αυτή. Μίλησε όμως και για τους καθηγητές οι οποίοι επιτελούν σημαντικό ρόλο. Ο Μητροπολίτης Γουινέας στην ομιλία του έβγαλε και δύο ειδήσεις. Είπε ότι σύντομα ξεκινά συνεργασία του Πατριαρχείου με το ΑΠΘ και ότι στην Αλεξάνδρεια θα δημιουργηθεί η πρώτη Ελληνοαιγυπτιακή Σχολή σε συνεργασία με το BCA με αντικείμενο τις ξενοδοχειακές και ναυτιλιακές σπουδές. Οι δε φοιτητές το τελευταίο έτος της φοίτησής τους θα το πραγματοποιούν στην Ελλάδα. Κλείνοντας την ομιλία του ο μητροπολίτης Γουινέας έστειλε ένα ηχηρό μήνυμα: «Μένουμε ασφαλείς. Μένουμε Ελλάδα».
Ο Πρόεδρος της Ε.Κ.Κ κ. Χρήστος Καβαλής, από την πλευρά του είπε ότι «η περίοδος φοίτησης και ενασχόλησης της νεολαίας των ελληνικών παροικιών σε ένα περιβάλλον Ελληνικό με την φυσική τους παρουσία κατά βάση, αλλά και με όποια άλλη μορφή έχει η εκπαίδευση τους σε Ελληνικό πανεπιστήμιο, θα τους μεταβιβάσει τον παλμό και την νοοτροπία της χώρας τους στους ίδιους και ειδικά στις τρίτες και τέταρτες γενεές αντισταθμίζοντας την απώλεια της «Ελληνικής καθημερινότητας» και θα αποτελέσει δομικό λίθο για την στενότερη τους σύνδεση με το κέντρο και την ελληνική πραγματικότητα». Παράλληλα τόνισε την ανάγκηνα αυξηθούν οι διαθέσιμες θέσεις στα Ελληνικά ΑΕΙ για Έλληνες ομογενείς του εξωτερικού στην προπτυχιακή περίοδο καθώς όπως είπε θα είναι ένα επιπρόσθετο κίνητρο για στροφή της ομογένειας περισσότερο στην Ελλάδα.
Ένα άλλο θέμα που έθεσε ο Πρόεδρος της Ε.Κ.Κ είναι η αναθεώρηση του μοντέλου με το οποίο για πολλά χρόνια η Ελληνική πολιτεία αντιμετωπίζει την Ελληνόφωνη ομογενειακή παιδεία προκειμένου να δώσει τη διπλή δυνατότητα στην ομογένεια να συνεχίσει στην χώρα διαμονής αλλά και να επιδιώξει την φοίτηση στην Ελλάδα.
Σημειώνεται ότι την ημερίδα συντόνισε ο δημοσιογράφος κ. Φάνης Παπαθανασίου.
Η ομιλία του Προέδρου της Ε.Κ.Κ κ. Χρήστου Καβαλή στην ημερίδα «Ενδυναμώνοντας τις γέφυρες ανάμεσα στα Ελληνικά Πανεπιστήμια και τον Ελληνισμό της Διασποράς»
«Αρχικά θα ήθελα να εκφράσω την μεγάλη μου χαρά και τιμή για την συμμετοχή μου στην πραγματικά ουσιαστική αυτή ημερίδα και να συγχαρώ ιδιαίτερα τους οργανωτές .
Η συμμετοχή μου εκπροσωπώντας μια ιστορική Ελληνική Κοινότητα του εξωτερικού, που οι ρίζες της χάνονται στο βάθος της ιστορίας και των αιώνιων δεσμών της Ελληνοαιγυπτιακής φιλίας και μιας παροικίας που πέρασε διάφορες ιστορικές φάσεις, με κάνει να θεωρώ το θέμα της ημερίδας, άκρως συμβατό με την κοινή πρακτική που η Ελληνική παροικία της Αιγύπτου έχει ακολουθήσει τα τελευταία τριάντα χρόνια.
Πρώτος στόχος λοιπόν των νέων μας παιδιών και αποφοίτων των ιστορικών μας σχολείων στην Αίγυπτο ήταν και παραμένει η συνέχιση των σπουδών τους στην Ελλάδα, τόσο προπτυχιακά όσο και μεταπτυχιακά. Ο στόχος αυτός δεν απορρέει από την αδυναμία τους να εισαχθούν στα ΑΕΙ της χώρας που ζούμε καθώς τα σχολεία μας τους δίνουν αυτή την δυνατότητα και μάλιστα με σχετική ευκολία αλλά είναι μια συνειδητή επιλογή των παιδιών και των οικογενειών τους, και που στηρίζουμε και εμείς θεσμικά μέσω της διατήρησης των ιστορικών σχολείων μας.
Θα περίμενε κάποιος να με ακούσει να τονίζω πως αυτό γίνεται εξαιτίας της υψηλής ποιότητας που προσφέρουν τα Ελληνικά ΑΕΙ και βέβαια αυτό είναι θεμελιώδες κριτήριο, και θεωρώ πως αυτό χρειάζεται μία ιδιαίτερα καλή προβολή και ενημέρωση, μέσω μιας συντονισμένης προσπάθειας με κεντρικό σχεδιασμό στα δύο Υπουργεία Παιδείας και Εξωτερικών, όχι μόνο μέσω του διαδικτύου, αλλά και μέσω όλων των «εργαλείων» που διαθέτουν στο εξωτερικό (προξενεία – γραφεία συντονιστών εκπαίδευσης – πολιτιστικά κέντρα) αλλά και με την τακτική ενημέρωση των παροικιακών φορέων και φυσικά της εκκλησίας.
Δεν θα μείνω, όμως μόνο σε αυτόν τον βασικό πυλώνα της ποιότητας που είναι αδιαμφισβήτητος, θα τονίσω και μια άλλη πλευρά που αφορά καθαρά την ομογενειακή διάσταση του θέματος.
Ιδιαίτερα για τις παλιές Κοινότητες του εξωτερικού και για τις Κοινότητες που γεωγραφικά είναι απομακρυσμένες από την Ελληνική επικράτεια, η περίοδος φοίτησης και ενασχόλησης της νεολαίας των παροικιών αυτών σε ένα περιβάλλον Ελληνικό με την φυσική τους παρουσία κατά βάση, αλλά και με όποια άλλη μορφή έχει η εκπαίδευση τους σε Ελληνικό πανεπιστήμιο, θα τους μεταβιβάσει τον παλμό και την νοοτροπία της χώρας τους στους ίδιους και ειδικά στις τρίτες και τέταρτες γενεές αντισταθμίζοντας την απώλεια της «Ελληνικής καθημερινότητας» και θα αποτελέσει δομικό λίθο για την στενότερη τους σύνδεση με το κέντρο και την ελληνική πραγματικότητα.
Το πόσο ουσιαστικό είναι αυτό για την ίδια την βιωσιμότητα των Ελληνικών Κοινοτήτων του εξωτερικού – σε Ελληνική μορφή – είναι αυτονόητο και θα πρέπει να αποτελεί στόχο τόσο του κέντρου (και προφανώς η ημερίδα το αποδεικνύει) αλλά και στόχος των ομογενειακών φορέων και της εκκλησίας.
Προφανώς η ύπαρξη υποδομών διαμονής και σίτισης σε πανεπιστημιουπόλεις – και δεν εννοώ φυσικά χωρίς πληρωμή – θα μπορούσε να είναι ένα επιπρόσθετο κίνητρο για την φοίτηση ομογενών στην Ελλάδα. Παράλληλα η αύξηση των διαθέσιμων θέσεων στα Ελληνικά ΑΕΙ για Έλληνες ομογενείς του εξωτερικού στην προπτυχιακή περίοδο θα είναι ένα επιπρόσθετο κίνητρο για στροφή της ομογένειας περισσότερο στην Ελλάδα.
Γενικά πάντως θεωρούμε απαραίτητη την αναθεώρηση του μοντέλου με το οποίο για πολλά χρόνια η Ελληνική πολιτεία αντιμετωπίζει την Ελληνόφωνη ομογενειακή παιδεία. Η διατήρηση του ίδιου μοντέλου για πολλά χρόνια με μικρές αναθεωρήσεις πρέπει να αντικατασταθούν με ριζικές ανατροπές που να δίνουν την διπλή δυνατότητα στην ομογένεια να συνεχίσει στην χώρα διαμονής αλλά και να επιδιώκει την φοίτηση στην Ελλάδα τόσο προπτυχιακά όσο και μεταπτυχιακά.
Στο Ελληνικό Ακαδημαϊκό πεδίο και ειδικά σε μερικούς τομείς η εξέταση της αγγλόφωνης μερικής διδαχής στο κανονικό Ελληνικό πρόγραμμα κατά την γνώμη μου θα είναι ένα άλλο βήμα στην περισσότερη εξωστρέφεια του Ελληνικού πανεπιστημίου, δεν αποτελεί σήμερα ταμπού ιδιαίτερα μετά τις τελευταίες νομοθετικές αλλαγές που επικροτούμε.
Κλείνοντας θέλω να τονίσω πως δεν υπάρχει Έλληνας του εξωτερικού που μέσα την ψυχή του να μην έχει άσβεστη την επιθυμία να επιστρέψει μια μέρα στην Ελλάδα και σε αυτήν αλήθεια θα πρέπει να στηριχθεί η όποια προσπάθεια σύνδεσης της ομογένειας γενικά αλλά και των Ελληνικών πανεπιστημίων ειδικά με το κέντρο».