Τιμητική εκδήλωση για τον Ιάκωβο Καμπανέλη στην Όπερα του Καΐρου

Σε μια ιδιότυπη, αλλά και μαγική  «Αυλή των Θαυμάτων» που στήθηκε στο  ανοιχτό θέατρο της Όπερας του Καΐρου τιμήσαμε την Κυριακή 2 Οκτωβρίου  την ανυπέρβλητη πολιτιστική προσφορά του Ιάκωβου Καμπανέλη, του μεγάλου αυτού Έλληνα δημιουργού που με τα έργα του ταξίδεψε το βλέμμα και την καρδιά μας μακρύτερα.

Το Υπουργείο Πολιτισμού της Αιγύπτου, η Όπερα του Καΐρου και το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού με το παράρτημά του στην Αλεξάνδρεια και φυσικά η  Ελληνική Πρεσβεία της Ελλάδος στην Αίγυπτο με την πολύτιμη αρωγή της, συνέπραξαν αρμονικά για να γίνει πράξη αυτή ή λαμπερή εκδήλωση στο Κάιρο, όπως και μια μέρα πρίν την 1η Οκτωβρίου στην Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας. Γέμισε ο χώρος του ανοιχτού θεάτρου της Όπερας του Καΐρου γύρω στις 8 το απόγευμα με Έλληνες και Αιγύπτιους φιλότεχνους που γοητεύτηκαν από το πολλά υποσχόμενο κάλεσμα της βραδιάς.

Η σοπράνο Αναστασία Ζαννή με την συνοδεία της ορχήστρας «Al Nour wal Amal» που αποτελείται από κορίτσια με προβλήματα όρασης, και του πιανίστα Αντώνη Καρατζίκη υπό την διεύθυνση του μαέστρου Τάμερ Φάχμι μας ταξίδεψαν για δύο ώρες μέσα από τις αξέχαστες μελωδίες του Ιάκωβου Καμπανέλη και όχι μόνο, σε ένα κόσμο ονειρικό και συνάμα τόσο οικείο για εμάς τους Έλληνες, αλλά και για τους Αιγύπτιους.

Ο κ. Γιάννης Μελαχροινούδης, υπεύθυνος πολιτιστικών θεμάτων της Ελληνικής Πρεσβείας στην Αίγυπτο άνοιξε την εκδήλωση φωτίζοντας με τον λόγο του, στα Ελληνικά και στα Αραβικά, τα βήματα του Ιάκωβου Καμπανέλη στην μεγάλη Τέχνη. Μας μίλησε για τον Καμπανέλη ως θεατρικό συγγραφέα, ως στοιχουργό, ως σεναριογράφο, και ως βραβευμένο Ακαδημαϊκό και μας θύμισε τέλος ότι το σενάριο της θρυλικής «Στέλλας» που ενσάρκωσε η Μελίνα Μερκούρη και σκηνοθέτησε στον κινηματογράφο ο Μιχάλης Κακογιάννης βασίστηκε στο  θεατρικό του έργο του Καμπανέλη «Η Στέλλα με τα κόκκινα γάντια».

«Για πολλά χρόνια ονειρευόμασταν αυτό το κονσέρτο στην Όπερα του Καΐρου, και σήμερα αυτό είναι μια πραγματικότητα. Σας ευχαριστώ όλους» Με αυτά τα λόγια “άνοιξε” την μουσική βραδιά  η Αναστασία Ζαννή ευχαριστώντας από καρδιάς το κοινό, αλλά και όλους όσους συνέβαλαν στην πραγματοποίηση αυτής της εκδήλωσης.

Η κα Ζαννή ξεκίνησε το μουσικό της ταξίδι  με την αλησμόνητη «Μαργαρίτα Μαγιοπούλα» σε στοίχους του Ιάκωβου Καμπανέλη και μουσική του Μίκη Θεοδωράκη ενώ στην συνέχεια ερμήνευσε μεταξύ άλλων γνωστές μελωδίες του Μάνου Χατζιδάκη, της Μελίνας Μερκούρη, αλλά και του Nino Rota, του Lucio Dalla και του John Lennon.

Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η στιγμή που η κα Ζαννή ερμήνευσε με μια νεαρή μουσικό από την ορχήστρα γνωστές  Αραβικές μελωδίες που ένωσαν το κοινό από την πρώτη νότα και απέσπασαν το ενθουσιώδες χειροκρότημά του.

Η ενδιαφέρουσα μουσική βραδιά έκλεισε με τον « Ζορμπά», την αξέχαστη μελωδία του Μίκη Θεοδωράκη που έκανε όλους να κρατούν με το χειροκρότημά τους το πασίγνωστο ρυθμό.

Η κα Ζαννή, καθώς και όλοι οι μουσικοί δέχτηκαν στο τέλος της παράστασης τις φιλοφρονήσεις και τα κολακευτικά σχόλια από όλους τους παριστάμενους ενώ δεν σταμάτησαν να φωτογραφίζονται αναμνηστικά μαζί τους.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μέμφιδος και Πατριαρχικός Επίτροπος Καΐρου Νικόδημος, ο Πρέσβης της Ελλάδος στην Αίγυπτο κ. Νικόλαος Γαριλίδης, η κα. Σταυρούλα Σπανούδη Διευθύντρια του Παραρτήματος Αλεξανδρείας του Ιδρύματος Ελληνικού Πολιτισμού, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου κ. Χρήστος Καβαλής,

Παρέστησαν επίσης οι Πανοσιολογιώτατοι Αρχιμανδρίτες Στέφανος και Δαμασκηνός, η Σύμβουλος Πρεσβείας κα Μαρία Κεχρή, ο κ. Γεώργιος Οικονόμου Γραμματέας Πρεσβείας Β, ο κ. Γιάννης Μελαχροινούδης, Υπεύθυνος Πολιτιστικών θεμάτων, , η κα Δέσποινα Τζόβα από το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών υποθέσεων της Πρεσβείας, ο κ. Ηλίας Γαλάνης Σύμβουλος Δημόσιας Διπλωματίας, η κα. Ιωάννα Κακαλίδη Γραμματέας Δημόσιας Διπλωματίας, η κα Μαρία Νικολαρά από το Γραφείο Δημόσιας Δηπλωματίας, ο βοηθός του ΑΚ.ΑΜ  Επισμηναγός κ. Κωνσταντίνος Πετρούλης, η κα Αναστασία Μυλοπούλου μαικήνας των δράσεων πολιτισμού σε Αίγυπτο και Ελλάδα και η κα Amal Fikri μέλος του συμβουλίου που υποστηρίζει την καταπληκτική ορχήστρα «Al Nour wal Amal»

Διαβάστε λίγα βιογραφικά λόγια για την ζωή και το έργου του Ιάκωβου Καμπανέλη

Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης είναι ο κορυφαίος νεοέλληνας θεατρικός συγγραφέας, που άνοιξε νέους δρόμους στο ρεαλιστικό θέατρο. Ηγήθηκε μιας ομάδας νέων συγγραφέων, οι οποίοι ωρίμασαν μέσα από το έργο του και δημιούργησαν, μετά το 1965, το νέο ελληνικό δράμα.

Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης γεννήθηκε στην Νάξο στις 2 Δεκεμβρίου 1922 και σε ηλικία 13 ετών εγκαταστάθηκε με την οικογένεια του στην Αθήνα και συγκεκριμένα στην περιοχή του Μεταξουργείου. Το πρωί εργαζόταν και το βράδυ σπούδαζε τεχνικό σχέδιο στη Σιβιτανίδειο.

Κατά την διάρκεια της Κατοχής συνελήφθη από τους Γερμανούς το 1943 και οδηγήθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μαουτχάουζεν στην Αυστρία, όπου παρέμεινε έγκλειστος έως τις 5 Μαΐου 1945, οπότε απελευθερώθηκε από τους Συμμάχους.

Γυρίζοντας στην Ελλάδα παρακολούθησε παραστάσεις του Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν (1945-1946), όπου «εκεί ανακάλυψα τον εαυτό μου και τον προορισμό μου», όπως έχει πει. Σπούδασε υποκριτική κοντά στο μεγάλο δάσκαλο του θεάτρου, καθώς δεν έγινε δεκτός στην Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, επειδή δεν είχε τελειώσει το Γυμνάσιο.

Πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο με το έργο «Χορός πάνω στα στάχια», που ανέβασε το 1950 ο θίασος του Αδαμάντιου Λεμού. και καθιερώθηκε με τα έργα «Η έβδομη ημέρα της δημιουργίας» (Εθνικό Θέατρο, 1956) και «Η αυλή των θαυμάτων» (Θέατρο Τέχνης, 1957), που θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της νεοελληνικής δραματουργίας. Σύμφωνα με τον θεατρικό κριτικό Κώστα Γεωργουσόπουλο» με αυτά τα δύο έργα ο Καμπανέλλης απέδειξε πως είχε συλλάβει νέες για το θέατρό μας μορφές, είχε βρει την οικεία γλώσσα για τα οικεία κακά και είχε συλλάβει τον πυρήνα των κοινωνικών προβλημάτων, τα οποία ήταν πρόσφορα ώστε να μνημειωθούν σε θεατρική πράξη».

Στην συνέχεια ανέβηκαν τα έργα του: «Η ηλικία της νύχτας» (Θέατρο Τέχνης, 1958), «Το παραμύθι χωρίς όνομα» (Νέο Θέατρο, 1959), «Βίβα Ασπασία« (Θίασος Τζένης Καρέζη, 1966), «Οδυσσέα, γύρνα σπίτι» (Θέατρο Τέχνης, 1966), «Η αποικία των τιμωρημένων» (Θίασος Μαριέτας Ριάλδη, 1970), «Το μεγάλο μας τσίρκο» (Θίασος Καρέζη – Καζάκου, 1974), «Ο εχθρός λαός» (Θίασος Καρέζη – Καζάκου, 1975), «Πρόσωπα για βιολί και ορχήστρα» (Θέατρο Τέχνης, 1976), «Τα τέσσερα πόδια τού τραπεζιού (Θέατρο Τέχνης, 1978) και «Ο μπαμπάς ο πόλεμος» (Θέατρο Τέχνης, 1980).

Σύμφωνα με τον Κώστα Γεωργουσόπουλο «κυρίαρχος τύπος των έργων του Καμπανέλλη, ένας Έλληνας διαχρονικά επεξεργασμένος ρομαντικός, ρεαλιστής, φιλότιμος, ονειροπόλος, μικροαπατεώνας, μίζερος και γενναιόδωρος, προδομένος και θύτης, συναισθηματικός και χυδαίος. Το θέατρο του Καμπανέλλη ανατέμνει την κοινωνική ζωή των Ελλήνων με εργαλείο τη διαλεκτική και την κατανόηση».

Ο Καμπανέλλης έγραψε σενάρια για τον κινηματογράφο: «Στέλλα» του Μιχάλη Κακογιάννη, «Δράκος» και «Το Ποτάμι» του Νίκου Κούνδουρου, «Αρπαγή της Περσεφόνης» του Γρηγόρη Γρηγορίου, «Κορίτσια στον ήλιο» του Βασίλη Γεωργιάδη, «Το κανόνι και τ’ αηδόνι» του σε σκηνοθεσία του ιδίου και του αδελφού του, του ηθοποιού Γιώργου Καμπανέλλη κ.ά.

Επίσης έχει γράψει θαυμάσιους στίχους για τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη (« Μαργαρίτα Μαγιοπούλα», «Το Ψωμί είναι στο Τραπέζι», «Στρώσε το Στρώμα Σου», κύκλος τραγουδιών «Η Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν», του Μάνου Χατζιδάκι («Ρίχνω την Καρδιά μου στο Πηγάδι», «Άσπρο Περιστέρι») του Νίκου Μαμαγκάκη («Άρια του Δούλου»), του Γιάννη Σπανού («Γιατί ναρθείς», «Οδυσσέας»), του Σταύρου Ξαρχάκου («Φίλοι κι αδέλφια») και Σταμάτη Κραουνάκη («Το ζεϊμπέκικο της Ντάλη»).

Ασχολήθηκε και με τη δημοσιογραφία και συνεργάστηκε με τις εφημερίδες «Ελευθερία» (1963-1965), «Ανένδοτος» (1965-1966) και από το 1975 με «Τα Νέα». Το 1963 δημοσίευσε τις αναμνήσεις του από την αιχμαλωσία του στο Μαουτχάουζεν.

Από το 1981 έως το 1988 διετέλεσε διευθυντής ραδιοφωνίας της ΕΡΤ. Την δεκαετία του’ 90 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Κύπρου (1996) και του Πανεπιστημίου Αθηνών (1999), ενώ την ίδια χρονιά εξελέγη ομόφωνα μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης πέθανε στις 29 Μαρτίου 2011, λίγες ημέρες μετά τον θάνατο της συζύγου του Νίκης. Κόρη του είναι η σκηνογράφος Κατερίνα Καμπανέλλη.

Πηγή βιογραφικού σημειώματος: www.sansimera.gr