Σερ Μάγκντι Γιακούμπ. Μια συναρπαστική ζωή αφιερωμένη στον Άνθρωπο

Στις 16 Νοεμβρίου 2025, ο παγκοσμίου φήμης Αιγύπτιος καρδιοχειρουργός Σερ Μάγκντι Γιακούμπ θα κλείσει 90 χρόνια μιας πολυκύμαντης διαδρομής, η οποία είχε ως απόλυτο της κέντρο τον Άνθρωπο.

Στις 23 Οκτωβρίου, περίπου μισό μήνα πριν από τα ενενηκοστά του γενέθλια, είχαμε τη χαρά και την τύχη να τον συναντήσουμε, στην κατάμεστη από κόσμο αίθουσα του Αμερικανικού Πανεπιστημίου του Καΐρου, στην πλατεία Ταχρίρ.

Την εκδήλωση προλόγισε ο κ. Thomas Wiltshire, Εκτελεστικός Διευθυντής του AUC Press, ο οποίος αναφέρθηκε με συγκίνηση στη σπουδαία πορεία και την ανεκτίμητη προσφορά του Σερ Μάγκντι Γιακούμπ στην επιστήμη και την ανθρωπότητα.

Τον απολαύσαμε να συνομιλεί με τον νεαρό Αιγύπτιο ηθοποιό Άχμεντ Ελ Γκαντούρ, γνωστό για την παρουσίαση εκπαιδευτικών και επιστημονικών βίντεο στο YouTube. Μια συζήτηση γεμάτη δυναμισμό, χιούμορ, μα πάνω απ’ όλα με το τρυφερό καταστάλαγμα μιας ζωής που, αν προσπαθούσαμε να τη ζήσουμε, θα χρειαζόμασταν τα δεκαπλάσια χρόνια.

Αφορμή της εκδήλωσης ήταν η έκδοση της βιογραφίας του με τίτλο «A Surgeon and a Maverick», γραμμένη από τους Simon Pearson και Fiona Gorman.

Για κοντά δύο ώρες είχαμε απέναντί μας έναν άνθρωπο που κατανόησε βαθιά, στο μεδούλι της ύπαρξής του, από πολύ νωρίς στη ζωή του, ότι η απίστευτη ευφυΐα που του δόθηκε είναι ευθύνη και αποστολή, και όχι κάποιο είδος προς πώληση στην εφήμερη αγορά της ανθρώπινης ματαιοδοξίας.

Γιός γιατρού, ακολούθησε τα βήματα του πατέρα του, όπως μας είπε ο ίδιος , όταν εκείνος τον αμφισβήτησε, λέγοντάς του πως δεν είχε την απαραίτητη ευφυΐα για να γίνει χειρουργός. Τότε ο νεαρός Γιακούμπ έθεσε στόχο της ζωής του να του αποδείξει ότι έκανε λάθος. Και το πέτυχε. Δούλεψε για χρόνια πλάι στα μεγαλύτερα ονόματα της ιατρικής και το άστρο της επιτυχίας του έλαμψε νωρίς στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.

Όμως ο ίδιος δεν έμεινε στη στείρα φροϋδική αντιπαράθεση πατέρα και γιού. Βρήκε τον εαυτό του μέσα από την έννοια της αποστολής και διέπρεψε. Σε όλη του τη ζωή υπήρξε πρωτοπόρος σκαπανέας της χειρουργικής τέχνης, που συνέβαλε όσο λίγοι στη δημιουργία νέας γνώσης.

Μιάς γνώσης που ανέσυρε ίδιος από το απόλυτο σκοτάδι του μυστηρίου της ζωής, κρατώντας μονάχα στα χέρια του το κερί της ακλόνητης πεποίθησης του, πως οτιδήποτε κάνει, το κάνει για το καλό.

Και αυτό που μας πέρασε ως λεπτόχρωμο μήνυμα της βραδιάς, χαμογελώντας μας τρυφερά και κλείνοντάς μας το μάτι, ήταν τα τρία στοιχεία που όπως είπε, χρειάζεται ο άνθρωπος για μια ευτυχισμένη ζωή:
το πάθος, που είναι ο μαγικός σπινθήρας που σε κάνει να αγαπάς πραγματικά αυτό που κάνεις,
η επιμονή και υπομονή για να πετύχεις σε αυτό, και τέλος, η ταπεινότητα.
«Πρέπει με κάθε τρόπο να παραμείνετε ταπεινοί, όσο κι αν νομίζετε ότι είστε οι πιο σημαντικοί άνθρωποι του κόσμου, και όσο κι αν οι άλλοι σας λένε ότι είστε σπουδαίοι», τόνισε.

Η κουβέντα αναπόφευκτα στράφηκε και στην καρδιά ως όργανο, με τον ηθοποιό να τον πειράζει με χιούμορ για τη λειτουργικότητά της, προσπαθώντας να την “γειώσει”. Τι τυχερή στιγμή για όλους μας! Γιατί αυτό το αθώο πείραγμα τον ώθησε να μας μιλήσει για την ποιητική διάσταση και αποστολή, αυτού του μαγικού οργάνου.

Με τα χέρια του να έχουν κρατήσει χιλιάδες παλλόμενες καρδιές ανθρώπων που βρέθηκαν στο χειρουργικό κρεβάτι, η στιγμή εκείνη συμπυκνώνει μια ολόκληρη αιωνιότητα σε έναν και μόνο χτύπο.
Η καρδιά ξεφεύγει από τον πεπερασμένο της ρόλο και ξεκλειδώνει τα μυστήρια της ζωής.
Κι όποιος το ζήσει αυτό, καταλαβαίνει πως αυτό το μικροσκοπικό και μαγικό όργανο είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή αντλία που στέλνει το αίμα σε όλο το σώμα.

Ο Άχμεντ Ελ Γκαντούρ τον ρώτησε και για τα συστήματα υγείας και τον κοινωνικό τους χαρακτήρα. Ο Μάγκντι Γιακούμπ υπεραμύνθηκε του βρετανικού συστήματος υγείας, έναντι του αμερικανικού, ενώ για το αιγυπτιακό σύστημα σημείωσε πως «έχουν ακόμη πολλά να γίνουν».

Με περηφάνια μίλησε για τη νέα εποχή που επιφυλάσσει απίστευτες εκπλήξεις στον τομέα της γνώσης. Για την τεχνητή νοημοσύνη τοποθετήθηκε θετικά, χαρακτηρίζοντάς την «ένα ακόμη εργαλείο της ανθρώπινης νοημοσύνης». Έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην εκπαίδευση νέων γιατρών, κυρίως σε φτωχές περιοχές:
«Πρέπει να εκπαιδεύουμε νέους γιατρούς, γιατί όταν φεύγουμε από μια φτωχή περιοχή του κόσμου όπου έχουμε χειρουργήσει, πρέπει να αφήνουμε ανθρώπους που μπορούν να συνεχίσουν το έργο μας», τόνισε.

Αναφέρθηκε επίσης στο ελπιδοφόρο εγχείρημα της βαλβιδογένεσης μέσα στο ανθρώπινο σώμα, που θα εξαλείψει την ανάγκη επαναλαμβανόμενων επεμβάσεων και θα μειώσει τον κίνδυνο απόρριψης από τον οργανισμό — μια επανάσταση που, όπως είπε, «έχει ήδη ξεκινήσει».

Το μάτι του άστραψε όταν η συζήτηση πήγε στα γρήγορα αυτοκίνητα, τα οποία λάτρευε ως νέος:
«Κοιτούσα τη μηχανή και εντυπωσιαζόμουν από τη λειτουργικότητά της», είπε, και η σπίθα στο βλέμμα του, μαζί με το χαμόγελό του, μας παρέσυρε όλους σε ένα αυθόρμητο χειροκρότημα.

Μίλησε για τα σχέδιά του για το μέλλον και το όραμά του για την επέκταση του Καρδιολογικού Κέντρου στο Ασουάν, το οποίο δίνει με αγάπη μια δεύτερη ευκαιρία ζωής σε ανθρώπους που η φτώχεια τους την είχε στερήσει.

Το παρατεταμένο χειροκρότημα όλων μας, όρθιων, γεμάτων συγκίνηση και ευγνωμοσύνη, ήταν το ελάχιστο αντίδωρο για μια ζωή προσφοράς.

Ακούραστος, υπέγραψε στη συνέχεια τα βιβλία όλων, με το γνώριμο χαμόγελό του να μας ζεσταίνει την καρδιά. Όταν έφτασε και η δική μου σειρά, του είπα:
«Με λένε Βασίλη και είμαι Έλληνας».
Χαμογέλασε και απάντησε:
«Βασίλης, ελληνικό όνομα! Αγαπώ πολύ τη χώρα σου και έχω πολλούς φίλους στην Ελλάδα. Είχα χειρουργήσει και τον πρωθυπουργό σας, θυμάμαι!»

Κλείσαμε την κουβέντα μας με μια υπόσχεση: μια συνέντευξη για το ΝΕΟ ΦΩΣ και για τους Έλληνες της Αιγύπτου, όταν, όπως είπε, «με το καλό επισκεφθείτε το Καρδιολογικό Κέντρο στο Ασουάν».

Στις πρώτες θέσεις των επισήμων καθόντουσαν οι δύο του κόρες, Λίσα και Σόφι, που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στη φιλανθρωπική οργάνωση “Chain of Hope”, την οποία ίδρυσε ο ίδιος.
Τον τίμησαν επίσης με την παρουσία τους ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών και πρώην Πρόεδρος της Αραβικής Ένωσης Αμρ Μούσα, ο Μουστάφα Ελ Φίκι, πρώην διευθυντής της Αλεξανδρινής Βιβλιοθήκης, και ο Χισάμ Φάχμι, Πρόεδρος του 46ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ Καΐρου.

Αισθανόμαστε τέλος την ανάγκη να ευχαριστήσουμε θερμά την κα Φλώρα Βαφέα και την καθηγήτρια του AUC, κα Αλεξάνδρα Γαζή, για την πολύτιμη συμβολή τους στην εξασφάλιση της πρόσκλησης.