Κωστής Μοσκώφ. Ένας πολίτης του κόσμου. In memoriam

Υπάρχουν έρωτες
που δε γνωρίζουν τους τρόπους του θανάτου.
Πεισμώνουν, εμμένουν, δε σήπονται
διασχίζουν τους αιώνες
γίνονται ο Θεός
μέσα από τον πολύ πόνο Τους….
.
| Κωστής Μοσκώφ |

Σαν σήμερα, στις 15 Νοεμβρίου του 1939, γεννιόταν στη Θεσσαλονίκη ένας άνθρωπος που έμελλε να γίνει όχι απλώς συγγραφέας ή ποιητής, αλλά ένας φωτεινός πολίτης του κόσμου. Ο Κωστής Μοσκώφ, γόνος μεγαλοαστικής οικογένειας, επέλεξε από νωρίς να κοιτάξει προς την πλευρά των πολλών, να στρέψει το βλέμμα του σε μια κοινωνία δικαιότερη, σε έναν ορίζοντα που να χωρά όλους.

Από τα φοιτητικά του χρόνια, ανάμεσα σε βιβλία και ιδέες που μύριζαν επανάσταση, διάλεξε να βαδίσει με τους «Λαμπράκηδες». Να αφήσει πίσω τον εύκολο δρόμο και να προσφέρει τη σκέψη, τη φωνή και την καρδιά του σε ό,τι πίστευε πως είναι αληθινό. Σπούδασε νομικά, ιστορία, φιλοσοφία,  όμως πάνω απ’ όλα σπούδασε «τον άνθρωπο» και τις αόρατες γραμμές που τον δένουν με την ιστορία του.

Με τα έργα του άνοιξε μονοπάτια εκεί που πριν υπήρχε σιωπή. Έφερε στο φως την κοινωνική συνείδηση της Θεσσαλονίκης, μίλησε για την εθνική ταυτότητα με τρόπο καινούριο, ανέδειξε ξεχασμένες σελίδες του εργατικού κινήματος, έπλασε δοκίμια που μοιάζουν να πάλλονται ακόμη από τη θερμότητα της σκέψης του. Η γραφή του ήταν πάντα διασταύρωση: ανάμεσα στην Ιστορία και τον Έρωτα, ανάμεσα στο βίωμα και την ιδέα, ανάμεσα στο εδώ και στο πέρα.

Και σαν να μην του έφτανε η λογοτεχνία, άνοιξε κι άλλες γέφυρες. Πολιτιστικές, διπλωματικές, ανθρώπινες. Η θητεία του στην Αίγυπτο, εκεί όπου το έργο του Καβάφη βρήκε νέα ανάσα, παραμένει ένας φάρος πολιτιστικής προσφοράς. Μέσα από τα «Καβάφεια», τα βραβεία, τα οράματα για Ελληνικά μεταπτυχιακά στην Αλεξάνδρεια, ύφανε δεσμούς ανάμεσα στην Ελλάδα και τον Αραβικό κόσμο με τρόπο μοναδικό, γενναιόδωρο, ποιητικό.

Ο Κωστής Μοσκώφ έφυγε νωρίς, το 1998, αφήνοντάς μας όμως μια αχτίδα φωτός,  από εκείνες που δεν σκοτεινιάζουν ποτέ. Το έργο του, η ευγένεια της ψυχής του, η ακαταπόνητη πίστη του στην αξία της ανθρώπινης δημιουργίας, παραμένουν κληρονομιά που συνεχώς μας καλεί να κοιτάζουμε μακρύτερα από τα όρια που μάθαμε, ή που μας μάθανε.

Σήμερα, 86 χρόνια από τη γέννησή του, τον θυμόμαστε στο αγαπημένο του Κάιρο, όχι με θλίψη, αλλά με βαθιά ευγνωμοσύνη. Γιατί ο Κωστής Μοσκώφ δεν υπήρξε απλώς ένας στοχαστής: υπήρξε ένας άνθρωπος που έχτισε γέφυρες για να μπορούν οι καρδιές των ανθρώπων να ταξιδεύουν.

Δείτε πατώντας εδώ τον ίδιο να μιλά στην ΕΡΤ και την Λιάνα Κανέλλη το 1992